Antwerpen wapent zich tegen overstromingsrisico’s

Antwerpen wil in de toekomst de negatieve gevolgen van intense stortbuien beperken. Hiervoor ontwikkelde de stad samen met verschillende partners een online viewer. De viewer is een instrument om overstromingsrisico’s na intense regenbuien beter in te schatten en op te volgen. Hulpdiensten en overheidsdiensten kunnen hem zowel preventief als in een noodsituatie gebruiken.

Stedelijke gebieden zijn zeer gevoelig voor de impact van de klimaatverandering omdat er veel mensen wonen en omwille van de dichte bebouwing. Het stadsbestuur besloot daarom in 2017 om toe te treden tot het Europese Horizon 2020-samenwerkingsverband ‘Climate Fit City’. Dit consortium ontwikkelt beleidsinstrumenten om steden weerbaarder te maken tegen de gevolgen van de klimaatverandering.

Overstromingsrisico na zware regenval

Antwerpen ontwikkelde samen met de afdeling hydraulica van de KU Leuven een strategie om de gevolgen van intense stortbuien te beperken. De onderzoekers berekenden in welke delen van de stad het risico het grootste is en hoe dit risico in de toekomst zal evolueren ten gevolge van de klimaatverandering. De overstromingsrisicokaarten die hieruit volgden, koppelde de stad aan haar Geografisch Informatie Systeem (GIS).

“Dankzij deze kaarten is het mogelijk om nauwkeuriger in te schatten wat de impact is van diverse  overstromingsscenario’s”, vertelt burgemeester Bart De Wever. “Daardoor kunnen we in noodsituaties ziekenhuizen, rusthuizen, elektriciteitscabines, ondergrondse tramstations en andere vitale infrastructuur beter beschermen.”

Al deze informatie werd samengebracht in een online viewer die de politie, brandweer, civiele bescherming en medische hulpverlening in noodsituaties zal ondersteunen bij het inschatten van de hulpvraag en het stellen van prioriteiten. Er werden ook risicoanalyses uitgevoerd van de belangrijkste Antwerpse ziekenhuizen. Op basis daarvan kunnen zij nu al preventieve maatregelen treffen, en krijgen alle deelnemende partijen een duidelijk zicht op de impact van hevige regenval.

Uitbreiding van de viewer

Deze viewer vormt een aanvullend werkinstrument op het lopende Flooding-project, waarbij wateroverlast op korte termijn te voorspellen is op basis van radarbeelden en data van pluviometers en sensoren in de rioleringen. Het is de bedoeling om de twee projecten in een later stadium samen te voegen, zodat de hulpdiensten in dezelfde viewer niet alleen info over de structurele impact van de mogelijke overstroming krijgen, maar ook over realtime data beschikken.

“En in een volgende fase zullen we  de viewer nog aanvullen met socio-demografische gegevens en met data over de impact op de verkeersafwikkeling,” voegt burgemeester De Wever toe.  

Antwerpen is de eerste stad die een dergelijke viewer ontwikkeld heeft. Het is de bedoeling dat het project ook navolging krijgt in andere Europese steden.

Preventie

De viewer geeft de situatie weer zoals zij in de tijd zal evolueren bij ongewijzigd beleid. Het is uiteraard de bedoeling om op basis van die informatie te anticiperen. In die zin kan het project niet los gezien worden van het Antwerpse Waterplan. De uitvoering van dat plan zal de huidige risicozones aanzienlijk reduceren. Toch blijft het risico op een uitzonderlijke situatie altijd bestaan, maar dankzij de viewer zullen de hulpdiensten hierop beter voorbereid zijn.

Heel wat partners

Behalve de stad, brandweer en politie werkten ook het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA), Gasthuis Zusters Antwerpen (GZA), De Lijn, Fluvius, de NMBS en de beheerders van andere kwetsbare inrichtingen mee aan dit project.  

Verantwoordelijken: burgemeester Bart De Wever - Tom Meeuws, schepen voor leefmilieu