Bevrijdingsdagen: uitgebreid programma voor 75 jaar Bevrijding

In september 2019 is de Bevrijding van Antwerpen tijdens de Tweede Wereldoorlog 75 jaar geleden. Daarom krijgen de traditionele Bevrijdingsdagen in het eerste weekend van september dit jaar een uitgebreid programma, met extra herdenkingsmomenten maar ook een attractief publieksaanbod. Zo komt er een groot Bevrijdingsdorp aan de Scheldekaaien, zijn er heel wat historische schepen en vliegtuigen te bewonderen en is het stadhuis het decor voor een klank- en lichtspektakel.

Naar aanleiding van de herdenking van 75 jaar Bevrijding organiseert de stad Antwerpen heel wat initiatieven, zowel in 2019 als de komende jaren. Eén van de hoogtepunten worden de Bevrijdingsdagen op zaterdag 7 en zondag 8 september dit jaar, met een totaalprogramma dat een universele vredesboodschap brengt.

Vrijdag 6 september

Op vrijdag 6 september wordt de tijdelijke tentoonstelling ‘Vreugde en verdriet, Antwerpen bevrijd (1944 - 1945)’ in het Felixarchief officieel geopend. Daarbij presenteert historicus Frank Seberechts ook zijn nieuwe boek over de Tweede Wereldoorlog.

Bovendien wordt het voormalige Delwaidedok, waarvan de naamsverandering begin dit jaar door het college beslist werd, die dag ook symbolisch omgedoopt tot Bevrijdingsdok.

Zaterdag 7 september

Voor het grote publiek is zaterdag 7 september dé dag bij uitstek om mee 75 jaar Bevrijding van Antwerpen te komen vieren. Er is dan een ruime waaier aan activiteiten in de hele binnenstad.

Militaire colonne en Bevrijdingsparade

Vanuit Boom trekt een grote colonne voertuigen van het War Heritage Institute (WHI) en Defensie richting Antwerpen. Het gaat om een honderdtal voertuigen, die ’s middags via de A12 de stad binnenrijden.

De colonne zal zowel  uit militaire als civiele voertuigen bestaan. Veel historische voertuigen uit onder andere de jaren 1940, maar ook uit andere decennia, gemixt met meer hedendaagse voertuigen.

Vanaf het Stadspark vertraagt de colonne en wordt ze vergezeld door marching bands en acteurs. Zo wordt de stoet een heuse Bevrijdingsparade, die die historische gebeurtenis doet herleven. De volledige groep trekt stapvoets doorheen de stad, om in de namiddag te eindigen in het Bevrijdingsdorp op de Scheldekaaien, waar de voertuigen opgesteld worden. Alle Antwerpenaren zijn uitgenodigd om de parade te verwelkomen langsheen het parcours.

Meer info over de colonne is te vinden in het persbericht en de presentatie van het WHI/Defensie.

Bevrijdingsdorp

Naast het stadscentrum, op de Scheldekaaien, verrijst speciaal voor de gelegenheid een groot Bevrijdingsdorp. De ideale plek om middenin de sfeer van het jaar 1944 te zitten en alle activiteiten voor 75 jaar Bevrijding vanop de eerste rij mee te maken.

Niet alleen door de voertuigen uit de colonne kunnen de bezoekers aan het dorp zich terug in de tijd wanen:

Er is een vrij te bezoeken beleefparcours waarin verhalen, authentieke objecten en gebeurtenissen uit die tijd centraal staan.  Het beleefparcours legt ook de link met de expo in het FelixArchief.
Een nagebouwd kampement toont in welke omstandigheden de oorlogssoldaten werkten en leefden.
Een retrokermis biedt entertainment voor de kleinsten.
Er is catering met een knipoog naar de tijd van toen, met ‘oude’ gerechten in retro foodtrucks, waarvan het personeel bijpassende outfits draagt.

Maar er zijn ook hedendaagse elementen aanwezig:

Een Defensiedorp met informatie over de werking van het Belgische leger anno 2019, waar jongeren ook kunnen testen of een carrière bij het leger iets voor hen is.
Een muzikaal programma op de Scheldekaaien ter hoogte van de Sint-Jansvliet.

Parade of sail en overtocht vliegtuigen

Later die namiddag, niet lang na het arriveren van de parade in het Bevrijdingsdorp, gaat op en boven de Schelde een grote demonstratie van schepen en vliegtuigen van start.

Op de Schelde glijden historische én hedendaagse schepen langs, in een sfeervolle ‘parade of sail’. Erna meren de kleinere historische schepen aan in de dokken rondom het MAS; de hedendaagse schepen aan de cruiseterminal.

Aansluitend passeren van noord naar zuid boven de Schelde een hele reeks historische vliegtuigen. Het gaat voornamelijk om vliegtuigtypes die in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelden. Nog niet alle toestellen zijn definitief toegezegd, maar onder andere Britse Spitfires, een Bristol en een Hurricane, een Duitse Messerschmitt en een aantal Russische en Amerikaanse toestellen behoren tot de mogelijkheden. 

Bal van de Bevrijding

Op de Groenplaats vindt ’s avonds het traditionele Bal van de Bevrijding plaats, georganiseerd door het district Antwerpen. Zoals steeds dompelt dat bal de bezoekers onder in de tijd van toen, met muziek en dans. Met onder andere een echte bigband op het podium en dansworkshops.

Klank- en lichtspektakel

Op de Grote Markt wordt voor de gelegenheid uitgepakt met een groots klank- en lichtspektakel. Op het stadhuis worden beelden geprojecteerd die het verhaal vertellen van WOII met een focus op  Antwerpen. Doorheen de avond zijn er drie projecties van elk ongeveer 20 minuten.

Bunkers Stadspark

Tot slot wordt één van de historische bunkers in het Stadspark opengesteld, in het kader van Open Monumentendag.

Zondag 8 september

Na de viering van de Bevrijding op zaterdag staat op zondag het herdenken, herinneren en eren van de slachtoffers centraal.

Herdenkingsplechtigheid Stadspark

In de namiddag is er de traditionele herdenkingsplechtigheid in het Stadspark, aan het monument voor de gesneuvelden op de hoek Rubenslei-Van Eycklei. Voor deze speciale herdenking zijn er ook bijzondere genodigden van de geallieerde naties, oudstrijders, de Joodse gemeenschap en de verzetsorganisaties aanwezig. Zij zijn mede getuige van de eresaluten, de speeches, kransneerleggingen en 2 minuten stilte.

Fietstocht jongeren

Speciaal dit jaar is dat ook de volgende generatie expliciet betrokken wordt bij de herdenkingsactiviteiten. Daarom wordt een begeleide fietstocht met jongeren georganiseerd. Zij herdenken symbolisch de verschillende slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De fietstocht vertrekt aan het Fort van Breendonk en de Dossinkazerne in Mechelen, en eindigt in het Antwerpse Stadspark bij de  herdenkingsplechtigheid. Nadien krijgen de jongeren nog een gratis rondleiding in de tijdelijke expo in het FelixArchief.

Bevrijdingsdorp en expo

Het Bevrijdingsdorp is ook op zondag nog open, van 10.30 tot 17.30 uur, net als de expo in het FelixArchief (van 10 tot 17 uur).

Schepen en vliegtuigen

De aangemeerde schepen in de Schelde en de dokken aan het MAS liggen er nog steeds en kunnen nog bezocht worden. Bij het Stampe & Vertongen Museum kunnen de historische vliegtuigen nog bezichtigd worden vooraleer ze terug naar hun thuisbasis vertrekken. Ook het museum zelf kan gratis bezocht worden.

Uittocht colonne WHI en Defensie

In de vooravond vertrekt de colonne van voertuigen verder richting het noorden, vanaf het Steenplein langs de Scheldekaaien. Iedereen kan zich een laatste keer vergapen aan de unieke combinatie van historische en hedendaagse voertuigen.

Verantwoordelijke: burgemeester Bart De Wever