Jeugdzorg Zorgbedrijf Antwerpen: “We doen zo veel meer dan de opvang van vondelingen”

Sinds Zorgbedrijf Antwerpen in 2014 instaat voor de jeugdzorg in Antwerpen, ontfermde het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) Good Engels zich over 11 baby’s die in Antwerpen te vondeling werden gelegd. Good Engels is één van de 5 CKG’s van Zorgbedrijf Antwerpen. Deze ‘stille schakel’ van Zorgbedrijf Antwerpen zette dit jaar voor het eerst ook de deuren open voor de Dag van de Zorg.

De meeste van de drie meisjes en acht jongetjes die sinds 2014 te vondeling werden gelegd in Antwerpen, werden achtergelaten in de vondelingenschuif van Moeders voor Moeders. Vervolgens werd een voogd aangesteld en kregen ze een warme tijdelijke opvang in CKG Good Engels tot duidelijk werd wie de moeder was of in welk pleeg-/adoptiegezin het kindje een nieuwe thuis zou vinden. Dat was ook zo voor Arthur, het pasgeboren jongetje dat op 5 maart 2019 werd gevonden in een appartementsgebouw in Antwerpen-centrum. De jeugdzorg van Zorgbedrijf Antwerpen doet echter veel meer dan de opvang van vondelingen.

Jeugdzorg, de stille schakel van Zorgbedrijf Antwerpen

CKG Good Engels is één van de 5 centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning van Zorgbedrijf Antwerpen. Daarnaast beheert Zorgbedrijf Antwerpen ook 3 Centra voor Bijzondere Jeugdzorg (CBJ). Door de gevoeligheid van jeugdhulpverlening beschouwt Zorgbedrijf Antwerpen haar kinder- en jeugdwerking als een ‘stille schakel’, een schakel die in stilte werkt zodat kinderen, jongeren en ouders in alle rust en privacy de ondersteuning kunnen krijgen die ze nodig hebben. Zorgbedrijf Antwerpen vindt immers dat iedereen in onze stad, ook de hulpbehoevende, het recht heeft om comfortabel ouder te worden. Dat geldt voor senioren – onze grootste groep klanten van 65 tot en met 105 jaar oud – maar ook voor kinderen en jongeren tussen 0 en 25 jaar en hun ouders. Daarom biedt ze aan huis en in de wijk of buurt alle diensten aan, die mensen nodig hebben om zo aangenaam mogelijk te kunnen leven.

Minst ingrijpende hulpverlening is altijd de eerste keuze

Zorgbedrijf Antwerpen werkt in de jeugdzorg (en de seniorenzorg) volgens het subsidiariteitsprincipe: ze past de minst ingrijpende hulpverleningsvorm toe. Zorgbedrijf Antwerpen werkt met een maximale focus op het kind en het integreren van de hulp in de thuissituatie. Bij Zorgbedrijf Antwerpen is daardoor slechts 30% van de kinderen residentieel geplaatst. De andere kinderen/gezinnen worden geholpen via dagopvang, individuele of groepstraining of gezinsbegeleiding aan huis.

280 kinderen/jongeren en 348 ouders ondersteund in 2018

In 2018 verbleven 204 kinderen onder de 12 jaar een tijdlang in een CKG van Zorgbedrijf Antwerpen, omdat ze niet thuis konden wonen. Daarnaast kwamen 99 gezinnen naar een CKG voor begeleiding en ondersteunden jeugdzorgmedewerkers 160 gezinnen bij hen thuis. Nog eens 18 ouders volgden een cursus ‘Triple P’ rond positief opvoeden. Omdat in een gezin doorgaans niet één kind maar ook broers en zussen worden begeleid, ligt het aantal bereikte kinderen eigenlijk drie keer zo hoog.

In de CBJ’s verbleven 70 kinderen en jongeren (waaronder crisisopvang), kregen 71 gezinnen begeleiding aan huis of in de voorziening, en zijn er 6 jongeren die ondersteund worden bij het zelfstandig (gaan) wonen.

Dankzij extra erkenning kan Zorgbedrijf Antwerpen 50 extra gezinnen met hun kinderen ondersteunen vanuit het CKG of CBJ in 2019.

Unieke jeugdpijler met combinatie CKG, CBJ en andere gezinsondersteunende diensten

In het Vlaamse jeugdhulpverleningslandschap is het eerder zeldzaam dat een organisatie zowel de werking van CKG als CBJ aanbiedt als meer algemene gezinsondersteunende diensten. Dat maakt de jeugdpijler van Zorgbedrijf Antwerpen uniek. Zorgbedrijf Antwerpen is in de gecombineerde markt van de Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) en de Centra voor Bijzondere Jeugdzorg (CBJ) één van de drie grote spelers in Vlaanderen. Voor iedere vrijgekomen plaats zijn er momenteel meerdere vragen van kinderen/jongeren/gezinnen.

Dag van de Zorg: workshops in CKG Ukkepuk

Dit jaar kan iedereen op de Dag van de Zorg kennismaken met de stille schakel van Zorgbedrijf Antwerpen. CKG Ukkepuk (Sint-Fredegandusstraat 40, Deurne), dat recent verhuisde van de Luchtbal naar Deurne, zet op zondag 17 maart van 10 tot 17 uur mee de deuren open. Iedereen is welkom voor voorleesmomenten, de boerderijbende en een workshop over Sherborne bewegingspedagogiek.

Jeugdzorg Zorgbedrijf Antwerpen: aanbod voor gezinnen en kinderen/jongeren van 0 tot 25 jaar

5 Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning: Ankertje en Good Engels in Antwerpen, Ukkepuk in Deurne, De Link op Linkeroever, Dennenhuis in Kapellen

De CKG’s bieden zowel rechtstreeks als niet-rechtstreeks toegankelijke hulp aan voor gezinnen met kinderen van 0 tot 12 jaar of nog in het basisonderwijs, en met bijzondere aandacht voor 0- tot 6-jarigen. Gezinnen in al hun diversiteit kunnen bij het CKG terecht als de opvoeding voor ouder en/of kind vastloopt of dreigt vast te lopen en als er met een tijdelijk hulpaanbod voldoende perspectief op verandering is. Daarnaast verleent het CKG hulp aan gezinnen in acute crisissituaties en bij maatregelen van hoogdringendheid. CKG’s zijn 24 uur op 24 bereikbaar, elke dag van het jaar. Zorgbedrijf Antwerpen begeleidt ook een project van tienermoeders tussen 16 en 25 jaar.

3 Centra voor Bijzondere Jeugdzorg: Pennsylvania Foundation en De Wending in Antwerpen, De Zijsprong in Kapellen

De Centra Bijzondere jeugdzorg (CBJ) Pennsylvania Foundation en De Wending zijn gericht op kinderen en jongeren van 0 tot 25 jaar en hun gezinnen. Kinderen, jongeren en ouders die te maken krijgen met situaties die ze niet de baas kunnen, kunnen op verschillende manieren in contact komen met Bijzondere Jeugdzorg. Slechts een deel van het hulpaanbod uit de Bijzondere Jeugdzorg is rechtstreeks toegankelijk, nl de gezinsbegeleiding aan huis. Het grootste deel van het hulpaanbod verloopt na een verwijzing door de Intersectorale Toegangspoort (vroeger via het comité voor bijzondere jeugdzorg) of na verwijzing door de jeugdrechtbank. Het gaat dan om gedwongen hulpverlening wanneer een jongere een ‘als misdrijf omschreven feit’ heeft gepleegd of in een verontrustende thuissituatie leeft.

De Zijsprong is een Centrum voor Bijzondere Jeugdzorg in samenwerking met Fedasil. Er wonen 12 jongens die tot de meest kwetsbare 13 tot 16-jarige niet-begeleide minderjarige vluchtelingen behoren. De Zijsprong werd opgericht naar aanleiding van de vluchtelingencrisis, in een samenwerking tussen Agentschap Jongerenwelzijn en Fedasil.

Daarnaast biedt Zorgbedrijf Antwerpen ook andere diensten aan, waarop alle gezinnen een beroep kunnen doen. Het gaat onder meer om:

kinderdagverblijf Vlindertuin voor 90 kindjes aan de Groenenborgerlaan in Wilrijk
kraamzorg, huishoudhulp of poetshulp en strijkateliers
oppashulp voor gezinnen met langdurig zieke kinderen

Verantwoordelijke schepen: Fons Duchateau, voorzitter Zorgbedrijf Antwerpen