Meer instroom in de kinderopvang in Antwerpen dankzij succesvol project

Na drie jaar komt het project van het Europees Sociaal Fonds (ESF) ‘Nieuwe krachten voor de kinderopvang’ ten einde. De resultaten van dit initiatief om kwetsbare werkzoekenden en niet-beroepsactieven aan een job in de kinderopvang te helpen zijn zeer goed. Daarom is de stad vastbesloten om het project zelfstandig verder te zetten.

Wie zich wil inschrijven in het Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) botst vaak op drempels, zoals een te laag niveau van Nederlands, een complexe thuissituatie, financiële problemen… Dat is een obstakel, ook voor werkzoekenden in de kinderopvang. Met het ESF-project ‘Nieuwe krachten voor de kinderopvang’ worden sinds december 2020 kwetsbare werkzoekenden en niet-beroepsactieven begeleid om via het volwassenenonderwijs een diploma kinderbegeleider te behalen.

Knelpuntberoep kinderbegeleider

Kinderbegeleider is sinds 2021 in Vlaanderen erkend als knelpuntberoep. Om te werken als kinderbegeleider is een kwalificatie nodig via een CVO, Syntra of een bewijs van kwalificatie via een traject Eerder Verworven Competenties (EVC). Door onder andere de taalhindernis is het moeilijk om kwetsbare werkzoekenden en niet-beroepsactieven te bereiken. Daarnaast is er een tweede obstakel: hen aan boord houden, bijvoorbeeld door hun thuissituatie of hun grootste zelfbenoemde obstakel: een gebrek aan zelfvertrouwen.

“In Portugal studeerde ik voor apotheker. Toen ik in 2018 naar België kwam, kende ik de taal niet en duurde het even voor mijn diploma werd gelijkgesteld. Ik werkte toen anderhalf jaar als poetsvrouw en zette in op taalverwerving, maar ik haalde een te laag niveau. Via dit project kon ik de opleiding kinderbegeleider volgen én begeleiding krijgen voor mijn taalniveau. En kijk: ik werk nu één jaar voltijds in een crèche. Het is geweldig, dit is écht iets voor mij,” getuigt een cursist in Antwerpen.

Gezamenlijke aanpak

Het ESF-project bouwt bruggen tussen domeinen en brengt partners samen. Het bereiken van de vaak geïsoleerde groep kwetsbare werkzoekenden en niet-beroepsactieven kan enkel via zo’n gezamenlijke aanpak. Daarnaast zet het project sterk in op het begeleiden en coachen van de deelnemers richting een duurzame vaste job. Deze doelgroep:

• heeft een zekere afstand tot de arbeidsmarkt;
• ervaart culturele drempels, sociale drempels, taaldrempels, administratieve drempels… bij bestaande opleidingen;
• heeft het potentieel om via maatgerichte opleiding en begeleiding binnen maximaal twee jaar de kwalificatie te behalen;
• heeft de mogelijkheid om als kinderbegeleider in het normaal economisch circuit aan de slag te gaan.

In de praktijk

Het project bestaat uit zeven (lokale) partnerschappen in Vlaanderen en één in Brussel. Stad Antwerpen nam deel via ‘Kansen voor talent in de kinderopvang’. De deelnemers kregen begeleiding via onder andere de ESF-mentoren, vakleerkrachten bij de opleidingsverstrekker, mentoren op de werkplek en ondersteunende begeleiders vanuit hun expertise (bijvoorbeeld taal). Deze ondersteuning is geïntegreerd in het hele opleidingstraject en is op maat van de deelnemer. De ESF-mentoren blijven ook na de opleiding een vertrouwenspersoon. Ze blijven helpen met het versterken van hun competenties en bij het solliciteren. De verkregen vaardigheden gaan verder dan de job. Zo verbreden deelnemers bijvoorbeeld ook hun netwerk.

“Zonder de ESF-mentoren was ik gestopt na de eerste evaluatie. Studeren ging moeilijk en de eerste stage ook. Communicatie met mijn mentor van het kinderdagverblijf ging heel moeilijk. Mijn mentor overtuigde me om niet te stoppen. Zo leerde ik om in mezelf te geloven. Ik leerde omgaan met feedback, ook negatieve. Ik had het hier heel moeilijk mee,” getuigt een cursist in Antwerpen.

Antwerpen koploper

379 vrouwen doorliepen het traject in Vlaanderen en Brussel. Een deel vond werk als kinderbegeleider in de kinderopvangsector, zowel in de opvang voor baby's en peuters als in de buitenschoolse opvang. Anderen werken ondertussen in een andere sector of kozen om hun studie verder te zetten, bijvoorbeeld via de bacheloropleiding Pedagogie van het Jonge Kind.

Antwerpen werkt samen met kinderopvang Felies en Crèchendo voor de mentorenbegeleiding en de centra voor volwassenenonderwijs LBC en Encora. In Antwerpen was er één ESF-mentor per acht deelnemers, waar elders de verhouding soms 0,5/20 lag. Die intense begeleiding loont: in Antwerpen lag bij 51 deelnemers de slaagkans op 70 procent, 95 procent van hen stroomt door naar de kinderopvang. De praktijk leert dat kandidaten voor een job in de kinderopvang bijna exclusief vrouwen zijn. Bij de 51 deelnemers in Antwerpen waren er twee mannen. Eén is afkomstig uit Syrië, is afgestudeerd en momenteel aan de slag is in stedelijke kinderopvanglocatie Pagadder. Op nationaal niveau zijn die cijfers nog niet verzameld.

Nabilla Ait Daoud, schepen voor o.a. kinderopvang: "‘Nieuwe krachten voor de kinderopvang’ wordt gefinancierd door Vlaanderen en Europa. Het is een samenwerking tussen het CVO, de VDAB en de kinderopvangsector. Na drie jaar is het echter niet zeker of het project wordt voortgezet, maar de stad is vastbesloten om een vervolg te geven aan 'Kansen voor talent in de kinderopvang', wat de beslissing van Vlaanderen en Europa ook zal zijn. Er zijn nog veel kandidaten voor het project en er is dus nog heel veel potentieel."

Nabilla Ait Daoud - Schepen bevoegd voor cultuur, kinderopvang, personeel, loketten en ontwikkelingssamenwerking