”Mogen we alstublieft nog léven, zonder schuldgevoel?” (HLN 26/6/19)

Na de vliegschaamte volgde deze maand de cruiseschaamte. Het nieuws dat cruiseschepen korting op brandstof krijgen in de Antwerpse haven viel slecht, zeker na een petitie met zo’n 13.000 digitale krabbels die vragen om een verbod op de cruises. Hoofdvogel in het schietkraam is dan eender wie zich Schepen voor Mobiliteit en Toerisme mag noemen. Koen Kennis (N-VA) legt het nog één keer uit.

”En wij moeten buigen voor de lage-emissiezone (LEZ).” Het is met stip de vaakst genoteerde reactie na het bericht dat er zoiets als een brandstofkorting voor cruiseschepen bestaat.

”Voor alle duidelijkheid: die schepen krijgen geen korting van de stad of de haven, wél van de leveranciers. Die zitten bij de bron en kunnen goedkopere prijzen hanteren dan in Dubrovnik of Le Havre. Hun brandstof is ook schoner, geraffineerder dan die in veel andere havens. En de LEZ bestaat óók voor schepen en heet SECA. Schepen mogen in Antwerpen nog 0,1 procent zwaveldioxide uitstoten. Voor de havens in de Middellandse Zee is dat nu nog 3,5 procent.”

Toch valt het moeilijk te rijmen: rijke rederijen krijgen korting op brandstof, wie de stad in wil moet eerst zijn oude diesel inruilen.

”Nogmaals, over die korting gaat de stad niet. Die wordt aangeboden door commerciële bedrijven. Daarnaast wordt het aandeel van cruiseschepen in de luchtverontreiniging in Antwerpen overschat. Neem nu die studie die de uitstoot van zwaveldioxide tussen auto’s en cruiseschepen vergelijkt. Auto’s stoten haast géén zwaveldioxide meer uit, die is bijna volledig uit de diesel gezuiverd. Als je dat kleine restant dan afzet tegen de cruiseschepen, dan krijg je natuurlijk een verhouding die buiten alle proportie is.”

”Of kijk naar het fijn stof. De huishoudens stoten via houtkachels elk jaar zo’n 600.000 kilogram de lucht in. De cruiseschepen 400 kilogram. En dat stof blijft ook niet, zoals bij dat van auto’s, in de straten hangen. Die schouwen zijn zes, zeven etages hoog. Het fijn stof komt in hogere luchtlagen en gaat op in het geheel. Dat zijn niet de concentraties waar mensen last van hebben.”

Niks aan de hand, dus.

”Begrijp me niet verkeerd, elke milligram is er één te veel, maar laten we niet overdrijven. Ik geloof in de technologie, in initiatieven zoals de LEZ, deelfietsen en - love ‘em or hate ‘em - deelsteps, het uitbouwen van openbaar vervoer. We boeken elk jaar vooruitgang. En vergeet ook niet dat de cruises deel zijn van de maritieme stad die Antwerpen is. We willen dat iedereen naar de Schelde trekt, we werken hard aan de kaaien om ook daar iets mooi van te maken. Onze stad is er altijd één geweest vol leven, van in- en uitgaande vrachtschepen, passagiers en bemanning. Het zou doodzonde zijn als dat verdween. Het is deel van onze identiteit.”

”Elk jaar leggen zo’n 100.000 toeristen aan in Antwerpen. 82 procent daarvan trekt de stad in en spendeert gemiddeld zo’n 80 euro, vergelijkbaar met het bedrag dat een dagtoerist uitgeeft. Daarnaast komen heel wat mensen terug naar Antwerpen. Onze stad is onbekend, maar snel bemind eens mensen er geweest zijn. Dat blijkt uit gesprekken met de hotelsector. Is die invloed op onze economie van levensbelang? Natuurlijk niet, maar het is voor het toerisme wél een belangrijk verhaal.”

Cruiseschepen die nu aanleggen, moeten de motor laten draaien zodat de passagiers elektriciteit en warm water hebben. Is walstroom, waarbij schepen zich aansluiten op het stroomnet, een optie?

”Walstroom voor zeecruises is in Antwerpen een onverantwoord verhaal. Je moet al met een cabine van zes, zeven miljoen euro het water op en dan nog zullen maar een handvol cruiseschepen er gebruik van kunnen maken. Zo’n investering zou niet verantwoord zijn. Onze dienst toerisme heeft dat onderzocht. De cruisemaatschappijen zijn zelf volop bezig hun schepen schoner te maken. Bij elke renovatie proberen ze stappen vooruit te zetten.”

”Ook in het inleggen van bussen, zodat de schepen in de haven aanleggen, geloof ik niet. In Rotterdam rijden er colonnes bussen cruisetoeristen naar Amsterdam. De Balmoral, die hier net vertrokken is, zou zo’n twintig bussen moeten inleggen om iedereen naar de stad te brengen. Is dat dan een oplossing?”

Vertrekt u straks zelf op cruise?

”Kijk, ik hou niet van de ‘blaming’ cultuur die nu bestaat. Vliegschaamte, cruiseschaamte. Die cultuur van afgunst, wat levert dat op? We moeten continu inzetten op verbeteringen die onze luchtkwaliteit en ons milieu ten goede komen, maar laat onze welvaart toch niet verloren gaan. Ik denk dat veel mensen gewoon willen werken, willen léven zonder een schuldgevoel dat hen vanuit een ivoren toren wordt aangepraat. Ik vertrouw op de technologie. We komen er wel.”

”En om op je vraag te antwoorden: Ik ben nog nooit op cruise geweest, misschien als ik ouder ben. Ik reis graag, maar ik hoef niet per se naar de andere kant van de wereld. Vorig jaar ben ik vanuit Antwerpen met de fiets naar de Italiaanse Alpen gereden om er de Stelvio te beklimmen. Dit jaar ga ik naar Zeeland. Nederland, voor alle duidelijkheid, niet Nieuw-Zeeland.”

Voorbeeldig. Bedankt voor dit gesprek.

Copyright © 2019 De Persgroep Publishing. Alle rechten voorbehouden