Plan van aanpak voor gebiedsontwikkeling Loodswezensite

Vandaag keurde het college het plan van aanpak voor de gebiedsontwikkeling van de Loodswezensite goed. De Loodswezensite is een van de zeven deelgebieden uit het masterplan Scheldekaaien uit 2010. Het plan van aanpak combineert de krachtlijnen uit het masterplan met meer recente beleidsbeslissingen, zoals de integratie van een monument-memoriaal op de kaaien voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De eerstvolgende stap in de ontwikkeling van de site is een haalbaarheidsstudie voor een ondergrondse parking als compensatie voor de parkeerplaatsen die er vandaag bovengronds zijn.

Om tot een kwalitatieve, haalbare en gegarandeerde gebiedsontwikkeling te komen, is een stappenplan opgemaakt waarin alle verschillende onderdelen chronologisch aan bod komen. “Met de gebiedsontwikkeling van de Loodswezensite zetten we verder in op de band tussen de Antwerpenaar en het water. Onze Scheldekaaien moeten een nieuwe publieke ruimte worden waar Sinjoren en bezoekers de Schelde terug van dichtbij kunnen beleven. Met dit plan van aanpak is het Loodswezen een essentiële schakel die het openbaar domein tussen oude en nieuwe haven verbindt”, zegt schepen voor stadsontwikkeling Annick De Ridder.

Kaaimuurstabilisatie

De Vlaamse Waterweg nv is in januari 2019 gestart met de stabilisatie van de kaaimuur ter hoogte van het Loodswezen, vanaf de Bonapartesluis tot voorbij het Margueriedok. De werken duren vermoedelijk tot midden 2020. De tweede fase van de werken, van het Margueriedok richting Noorderterras, volgt aansluitend en zou tot midden 2022 duren. Tijdens de werken wordt vrijwel het hele gebied als werfzone gebruikt.

Archeologisch onderzoek

De kaaizone aan het Loodswezen bevat archeologische relicten. Voor de heraanleg van het openbaar domein zal archeologisch onderzoek gebeuren. Het archeologisch vooronderzoek wordt op een aantal geselecteerde plekken uitgevoerd parallel met de werken aan de kaaimuur.

Restauratie en herbestemming Loodswezen en Boeienloods

Het Loodswezen en de Boeienloods zijn beschermde gebouwen op de site. Ze zullen gerestaureerd worden en een nieuwe bestemming krijgen. AG VESPA heeft een marktverkenning gepubliceerd waarin het de inhoudelijke en financiële haalbaarheid zal aftoetsen en input zal verzamelen voor het verdere traject. In de marktverkenning komen enkele duidelijke ambities aan bod. Zo moeten de Boeienloods en minstens het gelijkvloers van het Loodswezen een publieke of publieksgerichte invulling zoals bijvoorbeeld horeca of cultuur krijgen. De invulling van de bovenliggende verdiepingen van het Loodswezen is vrij te bepalen, uitgezonderd wonen. Daarnaast is het belangrijk dat het Loodswezen en de Boeienloods een architecturaal en inhoudelijk mooi geheel vormen met de rest van de site. Tot slot sluiten de restauratie- en herbestemmingswerken qua timing het best zoveel mogelijk aan op de kaaimuurstabilisatie rondom de site.

Met de marktverkenning informeert AG VESPA ook of een kleinschalig nieuwbouwvolume noodzakelijk is om de gevraagde ambities op de site te realiseren. Dat kan een nieuw paviljoen zijn in aansluiting op de (functie in de) beschermde gebouwen, een wederopbouw van een volume in het verlengde van de Boeienloods (op de plaats waar zich nu de 20ste-eeuwse bebouwing bevindt) of een lichte constructie, shelter of paviljoen in het verlengde van het Margueriedok. De constructie moet in harmonie zijn met het aanwezige erfgoed, de zichtassen op de beschermde gebouwen behouden en passen binnen een totaalvisie voor de site. De kwaliteit van het geheel en de ensemblewaarde staat voorop. Een massief (hoog)bouwvolume is niet mogelijk.

Afbraak 20ste-eeuwse bebouwing

Binnen het masterplan Scheldekaaien is de afbraak van de 20ste-eeuwse bebouwing het uitgangspunt bij de verdere ontwikkeling van de site. De afbraak van die gebouwen (onder andere magazijnen en bebouwing in het verlengde van de Boeienloods) biedt de mogelijkheid om de vrijgekomen ruimte mee te integreren in het openbaar domein. Onder een deel van die gebouwen kan ook een ondergrondse parking gerealiseerd worden.

Ondergrondse parking

Een ondergrondse parking is wenselijk om de bovengrondse parkeerplaatsen van vandaag te compenseren. De locatie van de parking en het mogelijk aantal parkeerplaatsen moeten verder bestudeerd worden in een vooronderzoek, waarbij men zoveel als mogelijk rekening houdt met de randvoorwaarden. De realisatie van de parking kan ten vroegste starten na de kaaimuurstabilisatie en de afbraak van (een deel van) de 20ste-eeuwse bebouwing op de site. Voor de bouw en exploitatie van de ondergrondse parking zal vermoedelijk een externe partner gezocht worden.

Aanleg openbaar domein, integratie verhoogde waterkering en monument-memoriaal

Na de kaaimuurstabilisatie en de aanleg van de ondergrondse parking, vindt de bouw van de verhoogde waterkering en de heraanleg van het openbaar domein plaats. Daar is ook het monument-memoriaal voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog onderdeel van.

De Vlaamse Waterweg nv is verantwoordelijk voor de realisatie van de verhoogde waterkering. Om het Loodswezen en de Boeienloods te beschermen tegen overstroming zal de waterkering geïntegreerd worden in het landschap tussen het Loodswezen en de Schelde. Het ontwerp ervan zal mee opgenomen worden in het ontwerptraject van het openbaar domein.

De stad Antwerpen en AG VESPA staan in voor de heraanleg van de site. AG VESPA zal voor het openbaar domein een ontwerpopdracht uitschrijven, waarbij het masterplan Scheldekaaien het kader vormt. Mogelijke onderdelen van het openbaar domein zijn een doorlopende wandeling langs de ‘blauwe steen’, een verhoogd gezamenlijk toegangsplein tussen het Loodswezen en de Boeienloods, een intieme getijdentuin aan het Margueriedok en een opstapplaats voor watertransport aan de Bonapartesluis.

Eerstvolgende stap

Om de verschillende onderdelen van de gebiedsontwikkeling Loodswezensite met elkaar te verzoenen binnen de vooropgestelde timing, moet een beslissing over de integratie van een ondergrondse parking genomen worden. De meest geschikte locatie, de vorm en de grootte van een ondergrondse parking op de Loodswezensite moeten verder onderzocht worden. Mobiliteit en Parkeren Antwerpen zal daarom samen met AG VESPA een haalbaarheidsstudie rond de integratie van een parking binnen het projectgebied opstarten. De haalbaarheidsstudie brengt op basis van de aanwezige informatie en technische randvoorwaarden in beeld welke parking er gerealiseerd kan worden, net zoals een geraamde kostprijs. Op basis daarvan kan een beslissing worden genomen over de realisatie van de parking.

Masterplan Scheldekaaien

De gebiedsontwikkeling van de Loodswezensite past in het masterplan Scheldekaaien. De Scheldekaaien worden de komende jaren in een nieuw kleedje gestoken volgens dat masterplan, ook bekend als het Kaaienplan. Het masterplan is opgemaakt in opdracht van de stad Antwerpen en De Vlaamse Waterweg nv, en kwam tot stand na doorgedreven participatie van de Antwerpse bevolking. Het masterplan pakt in totaal zeven deelgebieden aan. In september 2018 is de Belvédère op het Droogdokkeneiland geopend en volgende week is het eerste deel van het deelgebied Sint-Andries en Zuid afgewerkt.

Coördinatie

AG VESPA, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten Antwerpen, coördineert de heraanleg van de Scheldekaaien. Meer info over de gebiedsontwikkeling van de Loodswezensite staat op www.agvespa.be. Klik hier voor de rechtstreekse link.

Verantwoordelijken: burgemeester Bart De Wever – Annick De Ridder, schepen voor stadsontwikkeling – Koen Kennis, schepen voor mobiliteit – Fons Duchateau, voorzitter van AG VESPA – Claude Marinower, schepen voor openbaar domein