Stad werkt aan leefbaarheid op Kiel

Stadsmarinier coördineerde bezoeken aan huis

Eind 2019 nam Antwerpen stadsmariniers in dienst: ambtenaren die in geselecteerde wijken acties coördineren om er de leefbaarheid en veiligheid te verhogen. Na een korte inloopperiode ging een stadsmarinier in de wijk het Kiel in het voorjaar van 2020 aan het werk. Hij coördineerde tijdens het begin van de coronaperiode een groot project van bezoeken aan huis, wat resulteerde in een concrete aanpak om lokale hulpvragen te detecteren en overlast in te dijken.

‘Stadsmarinier’ is een recent profiel binnen de stadsadministratie, geïnspireerd door een gelijkaardige werking in Rotterdam. Een stadsmarinier wordt aangeworven door de stad om leefbaarheids- en veiligheidsproblemen in specifieke wijken structureel op te lossen. Daartoe werkt de ambtenaar samen met bestaande partners in de wijk en doet hij aan preventie, aanpak, herstel en nazorg. Een stadsmarinier heeft een uitgebreid mandaat en wordt rechtstreeks aangestuurd door de burgemeester.

In Deurne-Noord is een stadsmarinier actief in de wijk Kronenburg. Die nam eind vorig jaar het initiatief om daar onder andere een ongebruikt binnengebied door de stad te laten aankopen. Als groene ruimte voor buurtgerichte en gemeenschapsversterkende activiteiten, om zo de druk op het openbaar domein te verlichten. Ook in Oud-Merksem is er al een stadsmarinier aan de slag.

Huisbezoeken

De stadsmarinier in het Kiel is intussen een jaar aan het werk. Om de noden van de wijk en haar bewoners te leren kennen, startte hij met een wijkanalyse en gesprekken met de aanwezige buurtorganisaties. In mei 2020 bleek daaruit dat de juiste info over de coronamaatregelen sommige bewoners ondanks alle inspanningen niet bereikte. Daardoor waren de regels niet overal genoeg gekend, of werden ze verkeerd geïnterpreteerd. Daarom werd een prioritair gebied van straten afgetekend, waarin professionele hulpverleners en vrijwilligers langsgingen voor stoepgesprekken. Die verliepen uiteraard volledig volgens de geldende coronamaatregelen. Zij hanteerden een laagdrempelige aanpak: ze vroegen enkel naar het welbevinden van de bewoners, en lieten vervolgens de ruimte voor alle mogelijke besognes. Zo konden de drempelbezoeken heel wat hulpvragen verzamelen, van uiteenlopende aard: over corona, vereenzaming, financiële problemen, slechte woonsituaties.

De reacties op het feit dat er vanuit de stad persoonlijk werd langsgegaan, waren zeer positief. De actie bleef uiteindelijk lopen tot eind januari 2021. Daarbij werd meer dan 3000 keer aangebeld, 1500 keer een dialoog gevoerd, en werden meer dan 200 hulpvragen genoteerd. Die werden vervolgens doorgegeven aan de gepaste hulporganisaties.

De inspanning om mensen persoonlijk te contacteren wierp ook nog andere vruchten af. De stadsmarinier kreeg dankzij alle info ook een goed zicht op de problemen in elke bezochte straat. Daaropvolgend kon hij een plan van aanpak opstellen voor de meest voorkomende klachten.

Waarlooshofstraat

In één bepaalde straat, de Waarlooshofstraat, werd door menig respondent geklaagd over overlast door zwerfvuil, sluikstort en drugshandel en -gebruik. Een braakliggend terrein in de straat en het pleintje aan de Jaak Gorusstraat bleken de hotspots voor illegale activiteiten.

De stadsmarinier besloot dan ook om, na een eigen bezoek ter plekke, dit dossier ter hand te nemen. Daartoe nam hij contact op met alle betrokken: de eigenaar van het terrein, de wijkpolitie, en de nodige stadsdiensten. Uniek aan deze aanpak is dat er privé- en publieke partners samenwerkten. Zij stelden ze een gezamenlijk actieplan op, waarna de buurt daarover werd ingelicht.

De ingrepen werden minutieus voorbereid en uitgevoerd aan het begin van de zomervakantie. Als eerste ruimde de stadsdiensten het braakliggend stuk grond op en werd dat opnieuw hermetisch afgesloten met hekken. Op het pleintje vernieuwde de eigenaar dan weer de omheining (waar gaten in geknipt waren als vluchtweg) en werden de houten schuttingen weggenomen. Daarna kregen de coniferen er een snoeibeurt tot op 2 meter. Ook werd er een spot opgehangen, zodat de volledige hoek niet alleen terug zichtbaar werd, maar ook helemaal verlicht. Om de straat volledig te kunnen monitoren werd een tijdelijke mobiele camera geplaatst.

De combinatie van deze verschillende ingrepen hebben ertoe geleid dat het straatbeeld er sterk verbeterde, het aantal meldingen verminderde en de algemene leefbaarheid erop vooruitging.

Blijvende aandacht

“De stadsmariniers zijn van start gegaan in volle gezondheidscrisis. Maar desondanks zijn ze creatief binnen de mogelijkheden van de coronamaatregelen aan de slag gegaan met de noden die er zijn. Dat werpt vruchten af”, vertelt burgemeester Bart De Wever. “Ze zijn er in geslaagd om met kleinschalige maar zeer complexe ingrepen problemen op te lossen op maat van hun wijk. In Deurne-Noord leidde dat er eerder al toe dat er nieuwe ruimte bijkomt om in een dense wijk de druk op het openbaar domein te verlichten. En op het Kiel slaagde de stadsmarinier er in om op de meest laagdrempelige manier, je zou het drempelloos kunnen noemen, overlastplekken weg te werken in een goede samenwerking met zowel private partners als andere diensten en buurtbewoners. Die verbindende aanpak leidt ertoe dat wijken zowel veiliger als leefbaarder worden. We zullen daar blijvend aandacht aan besteden.”

Verantwoordelijke: burgemeester Bart De Wever