Stad wil betere bescherming voor kopers van sieraden

Het college legt een wijziging aan de politiecodex van de stad Antwerpen rond het verkopen van sieraden ter goedkeuring aan de gemeenteraad voor. De wijziging bepaalt dat bij elke verkoop van sieraden in een publiek toegankelijke inrichting voortaan een beschrijvend document moet meegegeven worden met de koper. Daarin moeten een aantal minimale vermeldingen geattesteerd worden, zoals de karakteristieken van het verkochte sieraad, maar ook de datum van verkoop en de gegevens van de verkoper. Met de aanpassing wil de stad het doorverkopen van gestolen sieraden, het witwassen van geld en het verkopen van namaakproducten tegengaan. Zo worden bonafide handelaars ten volle ondersteund en consumenten beter beschermd. Na goedkeuring door de gemeenteraad gaat deze wijziging in op 1 juli 2021.

Antwerpen is een van de grootste diamanthandelscentra ter wereld en ook een belangrijk juwelierscentrum. Al sinds 1447 tracht de stad de kwaliteit en eerlijke handel van diamant te garanderen. Meer recent, in 2014, lanceerde de stad, in samenwerking met Antwerp World Diamond Centre (AWDC), het kwaliteitslabel ‘Antwerp's Most Brilliant’ dat wordt uitgereikt aan juweliers die aan strenge kwaliteitsnormen voldoen. Ook werd de taskforce ‘Goudi’ opgericht binnen de Politiezone Antwerpen. Niettegenstaande deze inspanningen blijft de sector van detailhandel in sieraden zeer kwetsbaar. Daarom wil de stad nu een bijkomende verplichting opleggen aan wie sieraden verkoopt. Na goedkeuring door de gemeenteraad zal het vanaf 1 juli 2021 verplicht zijn het beschrijvend document mee te geven bij de verkoop van sieraden.

Een kwetsbare sector

In Antwerpen is er een ruim en zeer divers aanbod aan juweliers. De sector van detailhandel in sieraden is echter omwille van de aard van de producten kwetsbaar voor criminele activiteiten zoals heling en witwassen. Uit studies blijkt dat sieraden met criminele herkomst (afkomstig uit bijvoorbeeld woninginbraken of gauwdiefstallen) vaak terechtkomen in de juwelierssector. Daarenboven worden diamanten, goud en andere sieraden vaak aangekocht met crimineel verworven geld (onder andere afkomstig uit drughandel). Ook werden in het verleden al namaaksieraden in beslag genomen. De toegang tot het beroep als juwelier is bovendien niet gereguleerd.

Beschrijvend document bij verkoop sieraden

Om de eerlijke handel te vrijwaren en de consument beter te beschermen wil de stad bij de verkoop van sieraden een beschrijvend document verplichten, waarin een aantal minimale vermeldingen geattesteerd worden, zoals de karakteristieken van het verkochte goed (samenstelling van het edelmetaal, gebruikte edelstenen…), de herkomst van het sieraad, maar ook de datum van verkoop en de gegevens van de verkoper.

“Een goed gedocumenteerde verkoop beschermt klanten van juwelierszaken beter tegen frauduleuze praktijken”, zegt burgemeester Bart De Wever. “Bovendien heeft ook de politie meer controlemogelijkheden om na te gaan of de handel correct verlopen is. Dat komt de reputatie van de sector en de eerlijke concurrentie voor bonafide ondernemers enkel ten goede.”

Deze verplichting zal gelden bij elke verkoop van een sieraad, dat op enigerlei wijze vervaardigd is uit edelmetaal, edelsteen en/of diamant. Voor tweedehands aangekochte sieraden moet de aankoop bovendien ook steeds correct geregistreerd worden in het tweedehandsregister zoals al opgenomen was in de politiecodex. Dit waarborgt voor alle partijen de transparantie dat het een legale transactie betreft. Bij de verkoop van imitatiesieraden moet geen beschrijvend document uitgereikt worden maar moet de juwelier duidelijk aangeven dat het om een imitatiesieraad gaat.

Uitzonderingen

Verkopers die een geldig ‘Antwerp’s Most Brilliant’-kwaliteitslabel hebben, vallen niet onder de verplichting. Deze verkopers zijn immers al gebonden aan een gelijkaardige verplichting door het label en moeten zelfs aan bijkomende kwaliteitseisen voldoen. Ook groothandelaars moeten hieraan niet voldoen aangezien ze al verbonden zijn aan de registratieplicht bij de Federale Overheidsdienst Economie. Verder zijn de zogenaamde warenhuizen (dit is de detailhandel met een verkoopoppervlakte van meer dan 2500 m²) uitgesloten. Zij zijn gebonden door verscheidene wettelijke bepalingen. Tot slot is de verkoop van sieraden op tentoonstellingen en jaarbeurzen uitgesloten, aangezien de organisatoren aan de deelnemers van de beurs al voorwaarden opleggen om toe te treden en te verkopen.

“Als diamanthoofdstad van de wereld en als belangrijk juwelierscentrum moet Antwerpen vertrouwen inboezemen. De consument moet waar voor zijn geld krijgen in de vorm van een kwaliteitsvol, duurzaam en eerlijk product”, vertelt schepen voor diamant Peter Wouters. “Transparantie is hierbij het sleutelwoord. De lat moet hoger. De juweliers met een ‘Antwerp’s Most Brilliant’-kwaliteitslabel bewijzen overigens dat het kan. Hun vrijstelling van deze nieuwe verplichting is een blijk van vertrouwen vanwege de stad.”

Consumenten informeren

Om de consumenten wegwijs te maken in de kenmerken van het sieraad, werd een informatieflyer samengesteld waarin bepaalde begrippen toegelicht worden. Vakjargon wordt hier in begrijpelijke taal verduidelijkt zodat de consument weet wat hij koopt. In deze flyer wordt ook meer informatie gegeven over de instanties waar de consument terecht kan bij vragen en/of klachten. De juwelier moet bij elke verkoop van een sieraad ook deze informatieflyer overhandigen aan de consument.

Verantwoordelijken: burgemeester Bart De Wever – Peter Wouters, schepen voor diamant