Tweede fase voorontwerp Spoorpark goedgekeurd

Het college keurde de tweede -laatste- fase van het voorontwerp van het Spoorpark goed. De stad ontwikkelt dit park op en parallel aan de verhoogde spoorweg, het strekt zich uit over de zone tussen de Draakplaats (district Antwerpen) en het Luitenant Naeyaertplein (Borgerhout). De tweede fase van het voorontwerp omvat het plein langs de Plantin en Moretuslei aan het voormalige station Oost, en het deel van de Fonteinstraat tussen de parking van het zwembad Plantin Moretus en het Luitenant Naeyaertplein. Het voorontwerp van het overige deel van het Spoorpark werd al in mei 2022 goedgekeurd. Als alles volgens planning verloopt, zal het definitieve ontwerp van het volledige Spoorpark af zijn in het voorjaar van 2024.

Het toekomstige Spoorpark zal zich deels op de begane grond en deels op hoogte bevinden, onder andere op de spoorwegbrug over de Plantin en Moretuslei, en op verschillende plekken hoog en laag met elkaar verbinden. Het Spoorpark heeft de ambitie om de twee buurten op een groene manier te laten connecteren, met behoud van authentieke spoorobjecten zoals de treinsporen. Ook wil het park een wandel- en fietspad op buurtniveau realiseren en de bijzondere zichten op de stad in de verf te zetten. Op dit moment is het grootste deel van het projectgebied nog in gebruik door Infrabel voor spooractiviteiten en dus niet toegankelijk. 

Schepen voor stadsontwikkeling Annick De Ridder: “Het Spoorpark wordt een uitstekend voorbeeld van de ‘vergroening’ die we met ruimtelijke ordening al heel deze legislatuur nastreven. Dit gebied is immers voor een groot stuk in gebruik voor spooractiviteiten en dus nog geen publieke ruimte. We realiseren hier bovendien een mooi vergroend plein aan het voormalig station Oost en een creatief vormgegeven helling ter hoogte van de Fonteinstraat als toegang naar het Spoorpark. Dit unieke park zal zich zowel op begane grond als op hoogte bevinden.”

"In het Spoorpark leggen we een volledig nieuwe fietsverbinding tussen Zurenborg en Borgerhout aan, comfortabel en veilig. Fietsers zullen conflictvrij de Plantin en Moretuslei kunnen oversteken”, zegt schepen voor mobiliteit Koen Kennis.

Plein aan voormalig station Oost 

Deze zone werd herwerkt, rekening houdend met de opmerkingen uit de buurt na de eerste voorontwerpfase. Het plein wordt maximaal onthard en vergroend. Negen parkeerplaatsen worden gegroepeerd in een overzichtelijke parking. De op het plein aanwezige toekomstboom staat centraal in de groenzone, omringd door beplanting en een wadi waarin regenwater kan infiltreren. 

Het ontwerp houdt rekening met de toekomstige herbestemming en eventuele uitbreiding van het stationsgebouw. De tijdelijke trapconstructie uit de eerste voorontwerpfase werd na constructief overleg met de buurt niet weerhouden. Een nieuwe trapconstructie werd onderzocht, maar zou de toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden van het stationsgebouw beperken. Daarom komt er aan deze zijde van de Plantin en Moretuslei nu geen nieuwe toegang tot het Spoorpark. Bij een toekomstige herontwikkeling ervan kan wel een extra toegang tot het Spoorpark worden geïntegreerd. 

Ter hoogte van het zwembad Plantin Moretus wordt een helling aangelegd die toegang geeft tot het park. Het ontwerp van de helling werd aangepast. Een deel wordt zwevend voorzien om de wortelzones van bestaande bomen zo veel mogelijk te vrijwaren. Het onderste deel van de helling wordt gemaakt door ook de Fonteinstraat naast het zwembad verhoogd aan te leggen. Zo kunnen meer bomen ter hoogte van het Luitenant Naeyaertplein behouden blijven. De hoogteverschillen tussen spoorwegberm en maaiveld worden beter opgevangen en de ingang van het zwembad kan drempelloos worden heraangelegd. Het tiental parkeerplaatsen die aan de zijkant van het zwembad liggen, verdwijnt. Er komen open doorzichten tussen de spoorwegberm en het maaiveld en tussen de Plantin en Moretuslei en de toegang van het zwembad. 

Aan de kant van het Luitenant Naeyaertplein kondigt een weelderige groene doorsteek het Spoorpark aan. Dat zal een veilige en aangename wandel- en fietsverbinding zijn, waarin ook spel- en zitelementen verwerkt worden. 

Tijdelijke invulling tramloods Draakplaats 

De stad werkt voor de herbestemming van de gebouwen in en aan het Spoorpark een vervolgtraject op maat uit, onder andere voor de tramloods aan de Draakplaats. AG Vespa zal eind dit jaar een oproep lanceren voor een tijdelijke invulling van die loods. 

Inspraak 

Er is in het ontwerpproces veel aandacht besteed aan inspraak door de buurt. Zo vonden er vier online bevragingen plaats, en werden er meerdere wandelingen over het terrein met het ontwerpteam georganiseerd, net als focusgesprekken. Het team nam de resultaten van alle inspraakmomenten mee om zo het ontwerp verder te verfijnen en uit te werken, wat onder andere gebeurde met de tijdelijke trapconstructie aan station Oost en de bomen op de spoorwegberm.

Op maandag 11 december komt er nog een infomoment waarbij deze tweede fase van het voorontwerp wordt toegelicht. De buurtbewoners van het toekomstige Spoorpark krijgen daarvoor nog een uitnodiging in de bus. 

Timing 

Het definitieve ontwerp voor de publieke ruimte van het Spoorpark wordt als alles volgens planning verloopt verwacht in het voorjaar van 2024. De werken kunnen in principe anderhalf jaar later starten. De uiteindelijke start der werken hangt af van de lopende onderhandelingen met Infrabel.

Meer info 

AG Vespa, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten Antwerpen, coördineert het Spoorpark, met Infrabel en het Agentschap Wegen en Verkeer als belangrijke partners. Het ontwerpteam is Stramien  architectuur & ruimte cv i.s.m. RE-ST. Het project wordt mee mogelijk gemaakt door het Vlaamse Stadsvernieuwingsfonds. 

Meer info over het Spoorpark staat op www.agvespa.be. Klik hier voor de rechtstreekse link. 

Annick De Ridder - Schepen bevoegd voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium en voorzitter van AG Vespa

Koen Kennis - Schepen bevoegd voor financiën, mobiliteit, toerisme, middenstand en decentralisatie