Volgende stap in herbestemming Sint-Jan-Evangelistkerk Borgerhout

Vandaag heeft Vlaams minister-president Geert Bourgeois de erfgoedsubsidies voor de herbestemming van de Sint-Jan Evangelistkerk (‘de Peperbus’) in Borgerhout ondertekend. Daarmee komt de herbestemming van het kerkgebouw opnieuw een stap dichterbij. Een volgende mijlpaal is de aankoop door de stad. Ook de integratie van de openbare bibliotheek van het district Borgerhout in het project is formeel goedgekeurd. AG VESPA, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten Antwerpen, volgt het project voor de stad op.

De Sint-Jan-Evangelistkerk in Borgerhout vormt een bekend zicht in het district. De grote neoromaanse kerk uit 1887-1890 is beschermd als monument.

Na een marktverkenning in het najaar van 2017 en een open oproep begin 2018 werd UNIZO Provincie Antwerpen vzw geselecteerd om de kerk een nieuwe bestemming te geven. De organisatie zal er in de nabije toekomst haar kantoren onderbrengen en wil er een toonaangevende ondernemershub met coworkingplaatsen en horeca creëren, die als hefboom en katalysator moet dienen voor Borgerhout.

AG VESPA bereidt momenteel de aankoop van de kerk, die nu nog eigendom is van de kerkfabriek, door de stad voor. Daarna kan UNIZO Provincie Antwerpen vzw erfpachthouder worden van de kerk gedurende 49 jaar. De vzw zal de volledige renovatie, restauratie en inrichting van de kerk op zich nemen.

Sofi Van Ussel, directeur van UNIZO Provincie Antwerpen vzw: “De goede samenwerking tussen alle partners maakt dat we vandaag in de laatste rechte lijn richting de aanvraag van een omgevingsvergunning zitten. Onze ambitie is om ten laatste op 1 januari 2020 aan de werken te beginnen en om in de zomer van 2021 het gebouw in te trekken. We realiseren met dit project een voorbeeld van beleid en ondernemerschap.”

Openbare bibliotheek

Het college heeft gisteren ook het voorstel voor de integratie van de openbare bibliotheek van het district Borgerhout in de kerk goedgekeurd. De bibliotheek met verschillende leeshoeken wordt ingeplant op het gelijkvloers in het middenschip van de kerk en geïntegreerd in het grotere geheel van de werking van de Peperbus. Een definitief voorstel voor de bibliotheek volgt wanneer de plannen voor de volledige herbestemming van de Peperbus concreet zijn.

Kerkenplan

De Sint-Jan-Evangelistkerk of Peperbus is de eerste kerk in een reeks van kerken in Antwerpen die herbestemd wordt. Deze herbestemmingen maken deel uit van het Parochiekerkenplan dat de stad Antwerpen heeft uitgetekend. Er wordt met verschillende partners samengewerkt hiervoor. Op die manier krijgen de kerken opnieuw een gemeenschapsfunctie en zal de toegankelijkheid voor de inwoners groter worden.

Chronologie van het project

Oktober 2016: de gemeenteraad keurt met het Parochiekerkenplan de langetermijnvisie voor parochiekerken goed. Daarin wordt beslist om voor een volledige herbestemming van de Sint-Jan-Evangelistkerk te gaan.
Juli 2017: AG VESPA krijgt de opdracht een marktbevraging te organiseren voor de herbestemming van de kerk, een oproep te lanceren en de stuurgroep ter beoordeling van de voorstellen te begeleiden zodat aansluitend de geselecteerde voorstellen aan het college en het bisdom kunnen voorgelegd worden.
Oktober 2017: AG VESPA lanceert in opdracht van de kerkraad, het bisdom en de stad Antwerpen een oproep waarbij het de markt verkent over ideeën rond de herbestemmingsmogelijkheden van de Sint-Jan-Evangelistkerk.
December 2017 – januari 2018: tot 15 december 2017 konden geïnteresseerden een voorstel tot herbestemming bezorgen. AG VESPA ontving zeven zeer diverse voorstellen tot herbestemming gaande van een commerciële invulling, kantoren, recreatie en educatie tot een mix van functies. De buurt en de publieke toegankelijkheid van het gebouw vormden de rode draad in alle voorstellen. De kerkraad en het college keurden een open oproep voor de selectie van een kandidaat voor een erfpachtrecht op de Sint-Jan-Evangelistkerk goed, die in januari 2018 gelanceerd werd.

Februari 2018: AG VESPA ontvangt twee kandidaatstellingen, waarbij UNIZO Provincie Antwerpen vzw de hoogste totaalscore haalde. De organisatie werd geselecteerd als kandidaat voor het voeren van verdere onderhandelingen over de erfpachtovereenkomst en kreeg een onderzoeksperiode van zes maanden. De beoordelingscommissie vroeg uitdrukkelijk om tijdens de onderzoeksperiode in te zetten op de buurt en op mobiliteit. De kerkraad beslist om het advies van de beoordelingscommissie te volgen.
September 2018: het college keurt principieel goed om de openbare bibliotheek van Borgerhout in de Peperbus onder te brengen, op voorwaarde dat er een akkoord is over de ruimtelijke, financiële en juridische randvoorwaarden.
Eind september 2018: de laatste mis in de kerk vindt plaats.
September 2018 – mei 2019: Unizo Provincie Antwerpen vzw werkt samen met de stad, onroerend erfgoed Vlaanderen, de Vlaamse Erfgoedkluis, Participatiemaatschappij Vlaanderen en het consortium FVWW architecten en Origin volop aan het definitieve ontwerp van de Peperbus.

Verantwoordelijken: burgemeester Bart De Wever – Tom Meeuws, schepen voor erediensten – Nabilla Ait Daoud, schepen voor cultuur – Fons Duchateau, voorzitter AG VESPA – Claude Marinower, schepen voor werk, economie en innovatie