Stad en district herwaarderen Stadspark

Het college van burgemeester en schepenen en het Antwerpse districtscollege keurden de principebeslissing goed voor de herwaardering van het Stadspark. Hiermee erkennen zowel het district- als stadsbestuur dat het park een prioriteit is voor de lopende bestuursperiode. Het is een uniek gebied in het hart van de stad met een grote historische en botanische waarde, alsook een plek waar men kan ontspannen, sporten, spelen of tot rust kan komen. Er worden niet alleen budgetten voorzien voor een structureel dagelijks groenonderhoud en een oplossing voor de vijver, maar ook voor de herwaardering van het park.

Het Stadspark van Antwerpen is uniek en van groot belang voor de stad. Het is met 14 hectare een groot stuk groen midden in de stad waar iedereen kan ontspannen, sporten, spelen of tot rust komen. Het is een plek die verkoeling biedt in de zomer, uitpakt met botanische kleurenpracht in de herfst, leuk is om een frisse neus op te halen in de winter, en waar de bloesems de lente aankondigen. Het 151 jaar oude park is tot slot een beschermd stukje landschappelijk erfgoed dat gekoesterd wordt door de buurtbewoners en parkliefhebbers. De stad en het district erkennen het belang van het park en zetten daar nu volop op in, door dagelijks parkonderhoud, een oplossing voor de vijver en een herwaarderingsplan.

Groenonderhoud en werken

Dagelijks onderhoud

Districtsschepen voor groen en parken Tom Van den Borne: “Lange tijd werd het groenonderhoud van het park ad hoc uitgevoerd.  Het landschaps- en erfgoedbeheerplan bevatten duidelijke acties om het groen ook te herstellen naar de geest van het oorspronkelijke ontwerp. Eind januari zal de groendienst verschillende heesters snoeien, zodat ze in de zomer uitgroeien tot sterke en gezonde planten. De dienst haalt ook overtollig riet langs de vijverrand weg, en aan de grote grasvlakte ter hoogte van de hoofdingang aan de Rubenslei verwijdert ze struiken, om het oorspronkelijke doorzicht te herstellen. Om de lokale biodiversiteit te bevorderen worden sommige grasvelden minder gemaaid dan andere. De bloeiende planten trekken zo bijen, andere insecten en vlinders aan.”

Vervanging bomen en restauratie brug

In de week van 27 januari worden ook 16 bomen verwijderd. Aan het begin van de Keiligbrug groeien de wortels van tien bomen door de rotspartij. Die brengen de stabiliteit van de rotsen in gevaar. Dit zijn voorbereidende werken voor de restauratie van de brug. Schepen voor groen Fons Duchateau: “Niet alleen het groen en de vijver worden aangepakt, ook het beschermde erfgoed krijgt de nodige aandacht. Zo start de grondige restauratie van de Keiligbrug in de loop van februari. Deze historische witte hangbrug wordt intensief gebruikt en vertoont tekenen van slijtage. Als alles verloopt zoals gepland, kunnen de Antwerpenaren in het najaar opnieuw over een van de mooiste bruggen van de stad wandelen.”

De zes overige bomen staan verspreid in het park en zijn ziek of afgestorven. Ze worden aangepakt om te vermijden dat ze bij hevige rukwinden omvallen en de veiligheid van de parkgebruikers in het gedrang brengen. De meeste worden in het najaar vervangen door dezelfde soorten: de Noorse esdoorn, hemelboom, Japanse schijniep, groene beuk en paardenkastanje. 

Laad- en loskade

De zone van de laad- en loskade midden in het park wordt stelselmatig verkleind omdat de groendienst ruimte heeft gekregen in het nieuw gebouw van Café Capital. Tegen de zomer wordt de verharding aan de laad- en loskade weggehaald en nieuw hekwerk voor de verkleinde ruimte geplaatst, om de jonge plantjes te beschermen tot ze volgroeid zijn. Die beplanting wordt tijdens het plantseizoen van het najaar in de grond gezet. 

Verlichting

Naast het groenonderhoud worden ook andere werken in het park uitgevoerd. De verlichting zal ter hoogte van de kasseiweg, de speeltuin, de Capital en het skatepark terug branden begin februari. De aannemer zal allereerst de ondergrondse kabels vervangen. Om ook de lichtkwaliteit te verbeteren, zijn nieuwe verlichtingspalen nodig. Deze worden in april geplaatst. Er zal zowel eind januari als in april telkens ongeveer een week plaatselijke hinder zijn.

Oplossingen voor het water in de vijver

De Stadsparkvijver heeft een tijd droog gestaan, maar sinds enkele maanden staat er terug water in. Schepen voor openbaar domein Claude Marinower: “Dit water is afkomstig van de retourbemaling van een werf aan de Belgiëlei. Eenvoudig gezegd betekent dit dat het water dat wordt opgepompt om de werf droog te houden, terug naar de Stadsparkvijver wordt gepompt. Dit resulteert in een verhoging van het grondwaterpeil in en rond het Stadspark. De grijze containers, die op de hoek van de Van Eycklei en de Quinten Matsijslei staan, zuiveren het water alvorens het in de vijver te pompen. De stad kijkt sinds begin 2019 strenger toe op bemalingen zodat het grondwaterpeil in de stad gecontroleerd blijft. De retourbemaling van de Belgiëlei is hiervan een voorbeeld. Ondertussen werkt de stad samen met experten aan structurele en duurzame oplossingen voor een permanente waterstand in de vijver.”

Herwaarderingsplan

Het Erfgoedbeheerplan (2018) legt duidelijk uit hoe het Stadspark terug in ere hersteld wordt. Het licht concrete beheer- en inrichtingsmaatregelen toe in lijn met hoe ontwerper Eduard Keilig (1827-1895) het voor ogen had. Voor verschillende zones in het park stipt het Erfgoedbeheerplan aan dat er nog een concreet ontwerp moet worden uitgewerkt, zoals voor het plein aan het monument van de gesneuvelden, de inkomzone Rubenslei en Louiza-Marialei, de parkrand aan de Van Eycklei, de stijlkeuze van de verlichtingspalen en de plaats ervan, enzovoort. Samen met de hedendaagse noden (zoals het vernieuwen van de speeltuin, het aanleggen van een innovatief loopparcours, …) worden deze nu aangepakt in een breder herwaarderingsplan.

De stad en het district zullen nu voor de opmaak en uitwerking van dit plan een ontwerpteam aanstellen. De reeds geplande acties zoals de vijver en de speeltuin worden als prioritaire deelprojecten eerst uitgevoerd.

Dialoog met buurt en info voor bezoekers

Het Stadspark ligt alle Antwerpenaren nauw aan het hart, vooral ook de buurtbewoners die zich organiseerden om na te denken over het park en de toekomstplannen. Tom Van den Borne: “District en stad gaan actief met deze bewoners het gesprek aan om kennis uit te wisselen en hier constructief mee aan de slag te gaan. Ook de bezoekers van het Stadspark zullen vanaf midden februari aan de ingangen meer informatie vinden over wat er verandert of te bekijken is. Er wordt ook ingespeeld op de seizoensgebonden beplanting, door deze in de kijker te zetten. Tot slot zal de laatste stand van zaken ook steeds online terug te vinden zijn op www.antwerpenmorgen.be/stadspark.”

Verantwoordelijken: Fons Duchateau, voorzitter van AG VESPA en schepen voor groen – Claude Marinower, schepen voor openbaar domein - Paul Cordy, districtsburgemeester - Tom Van den Borne, districtsschepen voor groenvoorzieningen, parken en jeugd