In de pers: Antwerps schepen Duchateau: “Verantwoordelijkheid ligt nu vooral bij de mensen”

Gazet van Antwerpen - 29 Okt. 2020

Antwerps schepen van Gezondheids- en Seniorenzorg Fons Duchateau (N-VA) kampt zeven maanden na zijn coronabesmetting nog steeds met de gevolgen. Hij sluit niet uit dat dat meespeelt in hoe hij naar de maatregelen kijkt. “Ik pleit voor grote voorzichtigheid. De overheid kan veel maatregelen opleggen, maar de grootste verantwoordelijkheid ligt nu echt wel bij de mensen zelf”, zegt Duchateau.

Duchateau is in zijn functie als schepen ook voorzitter van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) en het Zorgbedrijf dat de woonzorgcentra beheert. Hij ondersteunt dan ook de brief van de ziekenhuizen aan de Antwerpenaars om de regels strikt na te leven.

U geraakte in maart zelf besmet met corona. Hoe is het met uw gezondheid?

Fons Duchateau: Ik kamp nog steeds met de naweeën. Tot op vandaag neem ik medicatie voor bijvoorbeeld mijn bloeddruk. Iets waar ik in het verleden nooit problemen mee had. De afgelopen maanden onderging ik meer medische onderzoeken dan in de vorige 48 jaar samen. De zorgverleners halen alles uit de kast, maar we mogen niet vergeten dat veel behandelingen nog experimenteel zijn. Het zorgt voor veel onzekerheid. Daarom ook mijn groot engagement om deze crisis aan te pakken.

Beïnvloedt dit dan ook de manier waarop u kijkt naar hoe de overheid deze crisis aanpakt?

In zekere zin wel. Je hebt mensen die vinden dat er snel en streng moet worden opgetreden. Anderen kijken naar de gevolgen van strenge maatregelen op de economie en de samenleving, zoals de groeiende eenzaamheid. Die visies vormen een Gauss-curve en die vind je in heel de maatschappij en dus ook de partijen terug.

Door mijn besmetting en de gevolgen pleit ik toch eerder voor een grote voorzichtigheid en kordate regels. (De schepen draagt bijvoorbeeld steeds een mondmasker, red.) Daarom dat ik bij het uitbreken van de coronacrisis in maart strenge en snelle maatregelen nam voor de ziekenhuizen en woonzorgcentra. Ik snap natuurlijk wel de argumenten van wie deze crisis benadert vanuit een helikopterzicht. Dat je bij het nemen van maatregelen steeds het bredere plaatje voor ogen moet houden, zoals de impact op de economie en de samenleving.

U beslist over maatregelen voor de ZNA-ziekenhuizen en de woonzorgcentra. Daar verblijven de meest kwetsbare inwoners. In de jongste gemeenteraad vertelde u dat dit steeds zware beslissingen zijn.

De beslissing op zich is niet zwaar. Ik ben voldoende rationeel en weet dat ik ze moet nemen. Wat het zwaar maakt, is dat je niet kan voorspellen of zo’n maatregel voldoende is. De uitkomst is onzeker. Er zijn geen schema’s die je daarin helpen. Dat is echt wel zeer belastend.

Bij het uitbreken van corona waren we zeer streng in de woonzorgcentra. We hadden ook te weinig beschermingsmateriaal voor ons personeel. Sinds juni waken we over het moeilijke evenwicht tussen het beletten van besmettingen en het mentaal welzijn van onze gasten in de woonzorgcentra. Bezoek zal mogelijk blijven. Als er een uitbraak is van corona in een woonzorgcentrum, dan gaan we maximaal een week in lockdown. Tijd die we dan gebruiken om te testen en om het personeel te reorganiseren.

U steunde dan ook de brief van de ziekenhuizen aan de Antwerpenaars.

Het grootste probleem met deze golf is dat we handen te kort dreigen te hebben voor de verzorging van de patiënten aan de bedden. Verplegend personeel valt uit omdat ze zelf besmet geraakten, in quarantaine zitten na contact met iemand die besmet is of omdat ze gewoon uitgeput zijn.

Tijdens de eerste golf was het heel mooi om te zien dat mensen elke avond applaudisseerden voor de zorgverstrekkers. Alleen kunnen mensen nu echt solidair zijn met de dokters en de verplegers door hun gezond verstand te gebruiken en de richtlijnen te volgen. Zorg ervoor dat je niet zelf voor de verspreiding van het virus zorgt. Als we dit nu allemaal doen, moeten we tijdens Kerstmis hopelijk niemand missen die er niet meer is door corona.

Is het massaal verspreiden van nepnieuws over corona op sociale media geen groot probleem? Dit ondergraaft toch de inspanningen van de overheid.

Ik hoop maar dat die groep van mensen die fake news verspreiden en geloven, beperkter is dan in sommige andere landen. Ik zie dit ook op mijn sociale mediakanalen passeren. Ik nodig hen uit om eens op een corona-afdeling te kijken. Ik had nog niet de zwaarste besmetting en kamp tot op vandaag met gezondheidsproblemen. Het is schandalig dat er nog steeds mensen zijn die heel deze coronacrisis niet willen geloven. Zij zorgen voor de versnelling in de besmettingen.

Eén van die berichten is dat de hoge bezettingsgraad in de Antwerpse ziekenhuizen komt door het opnemen van coronapatiënten uit Brussel en Wallonië.

Op het hele Antwerpse ziekenhuizennetwerk oefenen die patiënten zeker een bepaalde druk uit. Dat ontken ik niet. Maar we moeten ons daar niet blind op staren. De Antwerpse ziekenhuizen hebben zich solidair verklaard. Bij de eerste golf namen we ook patiënten op uit de zwaar getroffen provincies Limburg, Oost-Vlaanderen, en de Kempen. Ik sluit niet uit dat er een moment komt dat Antwerpenaars zullen moeten worden opgenomen in ziekenhuizen buiten onze stad. Het water staat iedereen aan de lippen. Doe er alles aan om niet in een bed terecht te komen, zo vermijd je dat anderen er in terechtkomen. Dat moet de boodschap zijn. Wijs naar jezelf. Niet naar een ander.

Wat kan de overheid nog meer doen?

Dat is moeilijk. Heel veel besmettingen vinden plaats in de private sfeer bij de mensen thuis. Niemand wil dat er een verbod komt op het verlaten van uw woning. Dat deden ze in China. Ik herhaal. De bal ligt nu voor een zeer groot deel bij de mensen zelf.

Is er dan geen kritiek te geven?

Sommige maatregelen hadden misschien sneller moeten worden ingevoerd. Het slechtste signaal dat is gegeven, was de versoepeling door de regering Wilmès deze zomer terwijl al duidelijk was dat er brand aan het ontstaan was in de ziekenhuizen.

Daarnaast is er echt wel veel gedaan. Het is nu aan de mensen om te bewijzen dat ze het vertrouwen waard zijn. De volgende tien dagen zijn cruciaal. Als het niet lukt om het aantal besmettingen te stoppen, dan gaan we dramatische beelden zien in de ziekenhuizen.

Sacha Van Wiiele Gazet Van Antwerpen 29 oktober 2020