Voorontwerp Scheldekaaien Nieuw Zuid klaar

Het voorontwerp voor de Scheldekaaien ter hoogte van Nieuw Zuid in Antwerpen is klaar. Er komt een park van 5 hectare voor voetgangers en fietsers met ruimte voor ontspanning, veel bomen en groen.

Annick De Ridder, schepen voor stadsontwikkeling: “Het park met boskarakter langs de Scheldekaaien aan Nieuw Zuid wordt een groene plek voor de hele stad en de buurt om te ontspannen. We gaan voor maximale vergroening. Zo komt er een boomgaard en struiken en planten met eetbare vruchten. Verder voorzien we in een vijver, een hondenloopzone, verschillende speelaanleidingen, een multifunctioneel grasveld en er komen 3 paviljoenen en een waterbassin dat het water van de Antwerpse Ring opvangt. Een definitief ontwerp wordt na de zomer verwacht. Als alles vlot verloopt, kan de heraanleg van het park starten in het najaar van 2022 en is alles klaar tegen het voorjaar van 2024.”

In het voorontwerp werkte het ontwerpteam Sweco-PROAP-WIT architecten de verschillende programma’s in het park verder uit alsook de inplanting van het groen, de 3 paviljoenen en een waterbassin dat het water van de Antwerpse Ring opvangt. Het voorontwerp wordt nog aan de districtsraad van Antwerpen voorgelegd voor advies.

Programma’s: nadruk op parkfunctie met maximaal groen

Het programma bij uitstek is de parkfunctie. De andere programma's (sporten, spelen, picknicken, kleine evenementen, enzovoort) worden zo veel mogelijk geclusterd rond een drietal plekken zodat de rest van de ruimte maximaal vergroend kan worden. In het voorontwerp werden de verschillende programma’s verder uitgewerkt en aangevuld. Zo zijn er bijkomend een hondenloopzone, een speeltuin, diverse speelaanleidingen door het park en zichtbaar water toegevoegd.

Verder krijgt het park een wisselend karakter. Bepaalde delen zullen ervaren worden als een bos, terwijl andere zones een meer open karakter kunnen hebben. Ook de relatie met de Schelde zal hierdoor steeds wisselend zijn. Soms loopt het wandelpad door de bomen, soms op de rand van de waterkering met een open zicht. Het huidige dijkpad op Sint-Andries en het Zuid loopt nog een honderdtal meter door in het nieuwe park waarna het overgaat in meer informele en meanderende paden.

Maximale vergroening

Het nieuwe park wordt een plek met veel bomen met een wisselende invulling. Zo ontstaan er 3 deelzones. Het meest noordelijk gedeelte krijgt een meer natuurlijke en educatieve invulling met veel bomen, een vijver, planten en struiken met eetbare vruchten. Het centrale deel biedt plaats voor de verschillende parkfuncties zoals spelen, sporten en picknicken. Aansluitend is er een zone die verwijst naar een boomgaard met onder meer fruitbomen. In het meest zuidelijk gedeelte wordt het groen aangepast aan de bijzondere weersomstandigheden. Het groen op die plaats is immers onderhevig aan veel wind en zouten, en onbeschut voor zon en regen. Het groen aan de natte zijde van de waterkering zal ook af en toe overstromen.

Paviljoenen

Op 3 plaatsen in het park komen paviljoenen. Dit werd verder verfijnd en uitgewerkt in het voorontwerp. Centraal in het park wordt een van de paviljoenen voorzien voor het warmtenet van de wijk Nieuw Zuid. Iets meer naar het zuiden komt een paviljoen met een verhoogd uitkijkpunt over de Schelde, een echte verblijfsplek. In het zuidelijke gedeelte zal een paviljoen gekoppeld worden aan een waterbassin dat het park voorziet van water.

Opgevangen water wordt ter plaatse gebruikt

Dwars onder de Scheldekaaien loopt een collector van regen- en grondwater afkomstig van de Ring en de Kennedytunnel. In het voorontwerp werd verder onderzocht hoe dit water gebruikt kan worden in het park. Het voorziet in een waterbassin dat al het water opvangt, waarna het gebruikt kan worden voor bv. irrigatie, infiltratie en een zichtbare beleving van het water. In een volgende fase zullen de verschillende pistes verder technisch onderzocht en verfijnd worden.

Inspraak

Tijdens 3 brugdagen tussen 12 juni en 21 augustus 2019 werd een onlinebevraging georganiseerd waarbij onder meer gevraagd werd naar de noden voor de buurt Nieuw Zuid. De resultaten gaven een goed zicht op de wensen van de buurt en zijn meegegeven aan het ontwerpteam zodat ze er in het schetsontwerp al rekening mee konden houden. In oktober 2020 namen nog eens 265 mensen deel aan buurtmoment. Hieruit bleek dat 70% tevreden tot zeer tevreden was over het schetsontwerp en dat meer dan 80% van de deelnemers het park met boskarakter een goed voorstel vindt. Ook bij de verdere uitwerking naar het definitieve ontwerp vindt nog een laatste digitaal buurtmoment met inspraak plaats. Op 27 april wordt een webinar georganiseerd waarbij het voorontwerp in detail besproken wordt. De buurt van Nieuw Zuid en omgeving ontvangt hiervoor een uitnodiging in de bus.

Timing

Na de zomer wordt een definitief ontwerp verwacht en wordt de aanvraag tot omgevingsvergunning doorlopen. Als alles vlot verloopt, kan de heraanleg van de kaaivlakte starten in het najaar van 2022 en is alles klaar in het voorjaar van 2024.

Masterplan Scheldekaaien

Om de band tussen de stad en de Schelde te herstellen, is stad Antwerpen bezig met een grootschalige heraanleg van de Scheldekaaien. De Scheldekaaien zijn een strook van bijna 7 kilometer van het Droogdokkeneiland in het noorden tot Blue Gate Antwerp in het zuiden. De volgende jaren veranderen ze grondig van uitzicht. De 7 verschillende deelgebieden worden heraangelegd volgens het masterplan Scheldekaaien. Het masterplan is opgemaakt in opdracht van stad Antwerpen, AG Vespa en De Vlaamse Waterweg nv. De Vlaamse Waterweg nv neemt de stabilisatie van de kaaimuur en de aanleg van een verhoogde waterkering voor zijn rekening. Stad Antwerpen en AG Vespa zijn verantwoordelijk voor de heraanleg van het openbaar domein. De werken gebeuren in fases en nemen een 15-tal jaar in beslag. In 2019 opende de Belvédère in het Droogdokkenpark en de heraangelegde kaaivlakte ter hoogte van Sint-Andries en Zuid. Momenteel wordt gewerkt aan de voorbereiding en het ontwerp voor de realisatie van de volgende deelzones: omgeving Loodswezen, centraal deel tussen Steenplein en Noorderterras, de tweede fase voor de kaaivlakte ter hoogte van Sint-Andries en Zuid, en de kaaivlakte Nieuw Zuid.

Verantwoordelijken: Annick De Ridder, schepen voor stadsontwikkeling – Fons Duchateau, voorzitter AG Vespa