Ontwerpproces Scheldeboorden Linkeroever schiet uit de startblokken

Het aangestelde ontwerpteam Bureau Bas Smets gaat van start met de uitwerking van een masterplan en ontwerp voor de nieuwe Scheldeboorden op Linkeroever in Antwerpen. De stad wil er een 6 km lange groene wandelpromenade realiseren. Om iedereen hierover te informeren, staat er deze zomer een infotentoonstelling langs de Scheldeboorden. Het ontwerpteam gaat ook in dialoog met de buurt met een tour met een infobakfiets en Werkatelier. In de herfst van 2021 zou de analyse- en visiefase klaar zijn waarna aan het voorontwerp kan begonnen worden.

De Vlaamse Waterweg nv plant binnen het Sigmaplan een ophoging van de dijken op Linkeroever in Antwerpen om het binnenland te beschermen bij overstromingen. Deze werken vormen een kans om de publieke ruimte heraan te leggen. Stad Antwerpen wil er een groene wandelpromenade van maken, een plek voor recreatie en plezier in een natuurlijke omgeving. Wandelaars zullen er kunnen genieten van de unieke natuur en vergezichten die Linkeroever zo typeren. Het stadsbestuur formuleerde in 2020 al 7 ambitielijnen voor het gebied. Samengevat ambieert de stad een 6 km lang klimaatrobuust en recreatief park langs de Scheldeboorden met aandacht voor het verleden van de locatie, het contact met de Schelde, en met het Frederik van Eedenplein als toegangspoort.   

Schepen voor stadsontwikkeling en haven Annick De Ridder: “Met de heraanleg van de Scheldeboorden op Linkeroever combineren we het nuttige met het aangename. We vrijwaren het binnenland voor overstromingen in de toekomst, maar creëren tegelijkertijd een plek waar de inwoners van Linkeroever en de stad zich kunnen ontspannen en uitleven. We willen een mooi groen park van 6 km lang aanleggen langsheen het water. Op de ophoging van de dijk zal men onafgebroken langs de Schelde kunnen flaneren en op verschillende uitkijkpunten en steigers terug het contact vinden met het water. Ook voorzien we voldoende ruimte voor recreatie, zodat Linkeroever terug één van dé trekpleisters van Antwerpen zal worden.”

Schepen voor openbaar domein Claude Marinower: “We willen met dit Masterplan een perspectief geven op natuur en recreatie doorlopend van Galgenweel tot Blokkersdijk langsheen onze Linkerscheldeoever. Dit is niet zomaar een opwaardering, dit is een volledige herinrichting die voor bewoners én bezoekers Linkeroever opnieuw een volwaardige plek geeft in onze stad. We hopen op een sterke publieksinbreng van de bewoners in de loop van het ontwerpproces. En we gaan niet te lang wachten. Het onthardingsproject Gloriantlaan, dat binnenkort al van start gaat, is alvast een eerste stap in de goede richting om onze Linkerscheldeoever te verblauwen en te vergroenen.”

Na een ontwerpwedstrijd stelde het stadsbestuur een team onder leiding van Bureau Bas Smets aan voor zowel de opmaak van het masterplan als het ontwerp en de uitvoering van het noordelijke en zuidelijke deelgebied. Samen met buurtbewoners, lokale horeca, verenigingen en experten zal dit team de komende maanden definitief vorm geven aan het masterplan.

Landschapsontwerper Bas Smets: “Het project biedt de kans het gebied te verankeren in de ruimere groene context van het Scheldeland. We creëren een nieuwe landschappelijke structuur die groengebieden verbindt, natuur creëert en meer gebruik toelaat. De dijk verdeelt het gebied in een buitendijks en binnendijks landschap. Buiten de dijken beschermen, versterken en breiden we het waardevolle slikken- en schorrenlandschap uit. Binnendijks ontstaat een meanderend rivierduinenlandschap. We zien het park als een klimaatmachine die maximaal hemelwater buffert, de lucht zuivert en verkoeling brengt. Tegelijkertijd biedt het natuurlijke landschap diverse activiteiten en ervaringen langs de Scheldeboord. Eigenlijk heeft het alles in zich: én meer natuur, én meer recreatie, én fantastische vergezichten. We geloven dat het masterplan het gebied kan transformeren tot een representatieve parkinfrastructuur van de 21ste eeuw. Samen met stad Antwerpen en de verschillende gebruikers werken we in de volgende maanden aan een Masterplan dat dieper ingaat op het waarmaken van de 7 ambities.”

Antwerpenaren geven mee vorm aan toekomstvisie en ontwerp: infotentoonstelling, bakfietstour en Werkatelier

Om iedereen op de hoogte te brengen, staat er deze zomer een infotentoonstelling langs de Scheldeboorden. Op panelen staat meer informatie over de ambities en plannen per zone. Op 12 en 16 juni trekt het ontwerpteam bovendien met een bakfiets de woonwijken en speelzones van Linkeroever in om buurtbewoners te informeren en hen de kans te geven hun dromen voor de oevers van de Schelde te formuleren.

Stad Antwerpen brengt ook een aantal buurtbewoners, gebruikers en vertegenwoordigers van lokale horeca of verenigingen samen in een werkgroep om actief na te denken over de toekomstvisie en het ontwerp van het nieuwe park langs de Schelde. In het ‘Werkatelier Scheldeboorden Linkeroever’ is er ruimte voor co-productief ontwerp: ontwerpers en diverse types gebruikers verrijken er elkaar met hun kennis en lokale expertise. In een latere fase worden ook nog ruimere participatiemomenten georganiseerd.

Participatiebegeleider Machteld Weyts: “Met een gezamenlijk ontwerpproces wint iedereen. Wat mooi is op de tekentafel, werkt misschien niet in de praktijk. Daarom is de inbreng van wie Linkeroever nu al gebruikt, of het nu als wandelaar of horeca-uitbater is, heel waardevol. We vertrekken vanuit duidelijke kaders: de 7 ambities en bestaande (master)plannen zoals dat van Sint-Anneke Plage. De eindbeslissing ligt bij het stadsbestuur. Maar binnen deze contouren wil het team samen met de gebruikers een park ontwerpen waar de Antwerpenaar zijn hart aan verliest en zorg voor draagt. Want Linkeroever is niet zonder emotie. Het is een idyllische plek vol verhalen, waar we zorgvuldig mee willen omgaan.”

Sigmaplan: ophoging dijken als unieke kans voor Linkeroever

Bij stormtij, een combinatie van een springtij en een noordwesterstorm op zee, krijgen de dijken langs de Schelde af te rekenen met grote hoeveelheden water die met een enorme kracht de Schelde binnenkomen. Studies wezen uit dat de dijken vandaag niet hoog genoeg zijn om stormen het hoofd te bieden. De stijgende zeespiegel als gevolg van de klimaatverandering brengt bovendien extra risico’s met zich mee. Om Linkeroever te beschermen tegen overstromingen vanuit de Schelde verhoogt waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv de dijken op Linkeroever ongeveer 1 meter (tot 9,25 mTAW*). De dijkverhoging kadert binnen het Vlaamse Sigmaplan en is het uitgelezen moment om de publieke ruimte vorm te geven.

Masterplan klaar in de zomer van 2022

Het Masterplan Scheldeboorden Linkeroever zou klaar moeten zijn in de zomer van 2022. Eens goedgekeurd kan het ontwerpproces van de noordelijke en zuidelijke zone starten. Als alles goed gaat, zijn de eerste ingrepen vanaf eind 2023 zichtbaar.

Meer info is te vinden op www.antwerpenmorgen.be/scheldeboordenlinkeroever.  

*TAW: Tweede Algemene Waterpassing: referentie voor hoogtemetingen in België.

Verantwoordelijke schepenen: Annick De Ridder, schepen voor stadsontwikkeling en haven - Claude Marinower, schepen voor openbaar domein