Definitief ontwerp Scheldekaaien Nieuw Zuid klaar

Het definitief ontwerp voor de Scheldekaaien ter hoogte van Nieuw Zuid in Antwerpen is klaar. Het openbaar domein naast de Schelde wordt daar ingericht als een park van 5,5 hectare voor voetgangers en fietsers met ruimte voor ontspanning, veel bomen en groen, waterpartijen en 3 paviljoenen. Als alles vlot verloopt, start AG Vespa in het voorjaar van 2023 met de heraanleg en is het park klaar in 2024.

Het deel waarover het gaat bevindt zich ter hoogte van de wijk Nieuw Zuid, tussen het reeds heraangelegde zuidelijke deel van de kaaien en de Generaal Armstrongweg. In het definitief ontwerp werkten Sweco-PROAP-WIT architecten het ontwerp verder in detail uit met heel wat soorten groen, diverse waterelementen voor de opvang van regenwater, verschillende sport- en speelzones, een waterbos, 3 paviljoenen, 2 amfitheaters met trappartijen, diverse landschapselementen en stadsmeubilair.

Park met maximaal groen

Dit vernieuwde stukje stad zal in de eerste plaats een park zijn. De andere functies (sporten, spelen, picknicken, kleine evenementen…) worden zo veel mogelijk geclusterd rond een drietal plekken, zodat het grootste deel van de ruimte maximaal vergroend kan worden. Om hittestress te beperken en aan de nood aan verkoeling in de stad te voldoen, voorziet het ontwerp open waterpartijen en hoogstammig groen. Het nieuwe park wordt een plek met veel bomen met een wisselende invulling. Bepaalde delen zullen ervaren worden als een bos, terwijl andere zones een meer open karakter kunnen hebben. Ook de relatie met de Schelde zal hierdoor steeds wisselend zijn. Soms loopt het wandelpad door de bomen, soms op de rand van de waterkering met een open zicht. Het huidige dijkpad ter hoogte van Sint-Andries en het Zuid loopt nog een honderdtal meter door in het nieuwe park, waarna het overgaat in meer informele en meanderende paden.

Het meest noordelijk gedeelte van het park krijgt een meer natuurlijke en educatieve invulling met veel bomen, planten en struiken met eetbare vruchten. Het centrale deel biedt plaats voor de verschillende parkfuncties zoals spelen, sporten en picknicken. Aansluitend is er een zone die verwijst naar een boomgaard met onder meer fruitbomen. In het meest zuidelijke gedeelte komt een waterbos. Verder worden de bomen en planten aan de natte zijde van de waterkering erop geselecteerd dat ze tegen een regelmatige overstroming bestand zijn.  

Diverse ontmoetings-en zitruimtes

Het definitieve ontwerp voorziet heel wat ontmoetings- en zitruimtes in het park. De zitbanken hebben daarbij verschillende volumes, kleuren en vormen, afhankelijk van hun exacte plek. Er komen ook 2 amfitheaters met trappartijen, één langs de zijde van de stad en één langs de Schelde in het overstromingsgebied.

Speel-en sportzones

Op meerdere plaatsen komen er speelplekken. Ze zijn vormgegeven met houten balken in een cirkel. Er komt ook een speeltuin met klimtoestellen en een waterpartij. Naast speelzones is er ook ruimte voorzien om te sporten, met onder meer een groot grasveld dat ballenvangers voorziet in de vorm van een stalen structuur met klimplanten ter afscherming van de kaaiweg. Verder komen er ook petanquebanen en vier fitnesstoestellen met zicht op de Schelde.

Paviljoenen en waterrecuperatie

Het gebruik van water is een belangrijk ontwerpelement. Het (regen)water dat afkomstig is van onder meer de Ring zal gezuiverd en gerecupereerd worden in het park. In het zuidelijke deel van het park komen zichtbare waterkanaaltjes.

Op drie plaatsen zullen paviljoenen staan. Het eerste wordt centraal in het park opgetrokken en heeft een technische functie voor het warmtenet van de wijk Nieuw Zuid. Iets meer naar het zuiden komt een paviljoen met een verhoogd uitkijkpunt over de Schelde, een echte verblijfsplek. In het meest zuidelijke gedeelte tot slot zal een paviljoen gekoppeld worden aan een esthetisch aangelegde vijver die fungeert als waterbassin met een ondergrondse regenvoorraad. Hier komt ook een waterbos met waterminnende bomen. Het is het meest avontuurlijke deel van het park met ruige steenpartijen en te ontdekken routes.  Voor de invulling van de 2 toegankelijke paviljoenen zal gezocht worden naar een geschikte parkinvulling zoals bijvoorbeeld een kleinschalig café, restaurant, tentoonstellings-of ontmoetingsruimte,…

Schepen voor stadsontwikkeling Annick De Ridder: “De Antwerpenaar zal volgend voorjaar een nieuw park zien ontstaan. Langs de Scheldekaaien aan Nieuw Zuid komt een park van 5,5 hectare voor de hele stad en de buurt om te ontspannen. Hier komt een boomgaard, hondenloopzone, speelgelegenheid, paviljoenen en twee amfitheaters. Kortom, we gaan hier volop voor ‘vergroening’, maar ook voor ‘verblauwing’ met een waterpartij die als bassin het water van de Antwerpse Ring opvangt. Antwerpen is voorjaar 2024 een mooie plek rijker!”

Inspraak

Honderden buurtbewoners gaven de afgelopen jaren mee input voor dit definitieve ontwerp: op de brugdagen midden 2019, tijdens een buurtmoment in oktober 2020 en later nog tijdens een digitaal buurtmoment. Op donderdag 21 april staat een nieuw buurtmoment gepland, waarbij het definitieve ontwerp wordt toegelicht. De wijk en omgeving ontvangen hiervoor een uitnodiging in de bus.

Timing

Als alles vlot verloopt, kan de heraanleg van de kaaivlakte Nieuw-Zuid starten in het voorjaar van 2023 en is alles klaar in 2024.

Masterplan Scheldekaaien

Om de band tussen de stad en de Schelde te herstellen, is stad Antwerpen bezig met een grootschalige heraanleg van de Scheldekaaien. De Scheldekaaien zijn een strook van bijna 7 kilometer van het Droogdokkeneiland in het noorden tot Blue Gate Antwerp in het zuiden. Ze zijn grondig van uitzicht aan het veranderen. De zeven verschillende deelgebieden worden heraangelegd volgens het masterplan Scheldekaaien, dat is opgemaakt in opdracht van stad Antwerpen, AG Vespa en De Vlaamse Waterweg nv. De Vlaamse Waterweg nv neemt de stabilisatie van de kaaimuur en de aanleg van een verhoogde waterkering voor zijn rekening. Stad Antwerpen en AG Vespa zijn verantwoordelijk voor de heraanleg van het openbaar domein. De werken gebeuren in fases en nemen een 15-tal jaar in beslag. In 2019 openden de Belvédère in het Droogdokkenpark en de heraangelegde kaaivlakte ter hoogte van Sint-Andries en Zuid. Momenteel wordt gewerkt aan de voorbereiding, het ontwerp en de realisatie van de volgende deelzones: omgeving Loodswezen, centraal deel tussen Steenplein en Noorderterras, tweede fase voor Sint-Andries en Zuid, en Nieuw Zuid.

Annick De Ridder - Schepen bevoegd voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium en voorzitter van AG Vespa