Stad Antwerpen keurt scopingnota en voorontwerp RUP M HKA goed

Het college keurde vrijdag de scopingnota en het voorontwerp voor het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) goed voor de nieuwbouw van het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA). Enkele weken geleden selecteerde de Vlaamse Gemeenschap ook 6 architectenbureaus die een ontwerpvoorstel voor het nieuwe M HKA mogen maken. De stad ambieert voor dit project een beeldbepalend gebouw, dat de culturele kern op het Zuid verder versterkt en Scheldekaaien en Gedempte Zuiderdokken verbindt. Het RUP wordt in november 2024 voorgelegd aan de gemeenteraad voor voorlopige vaststelling. ​

Zoals reeds bekend willen de Vlaamse overheid, M HKA en stad Antwerpen op de site van het Hof van Beroep op het Zuid een nieuw M HKA realiseren. Gezien het huidige ruimtelijk uitvoeringsplan Binnenstad de ambities van een degelijk nieuw museumgebouw niet toelaat, maakt de stad werk van een specifiek ruimtelijk uitvoeringsplan voor het museumproject. De scopingnota bouwt voort op de startnota en is samen met de procesnota de leidraad voor de uitwerking van het ontwerp. Hij houdt ook rekening met de adviezen en de resultaten van het participatieproces.

Culturele kern op het Zuid

De site vormt een scharnierpunt tussen twee belangrijke stedelijke ruimtes: de Scheldekaaien en het Zuidpark. Het 7 hectare grote park op de voormalige Gedempte Zuiderdokken werd op 17 mei 2024 officieel geopend. De 7 kilometer lange Scheldekaaien zijn nog in volle ontwikkeling. Het deel ‘Sint-Andries en Zuid’ ter hoogte van het M HKA werd in juli 2023 officieel geopend.
​
​Met dit plangebied wordt de culturele kern op het Antwerpse Zuid versterkt, met in de dichte en iets ruimere omgeving heel wat culturele instellingen: het Fotomuseum, het Zuiderpershuis, het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten en het Modemuseum.

Schepen voor ruimtelijke ordening Annick De Ridder: “Het nieuwe Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen zal pal tussen twee indrukwekkende stadsontwikkelingsprojecten liggen: het net opgeleverde 7 hectare grote spiksplinternieuw Zuidpark en de herontwikkelde Scheldekaaien. Dit unieke gebouw tussen Schelde en groen zal niet alleen de culturele kern op het Antwerpse Zuid verder versterken, maar ook een nieuwe en architecturale eyecatcher én een open, uitnodigend en toegankelijk gebouw voor een breed publiek worden. Dat is de ambitie die zowel M HKA, de Vlaamse Gemeenschap als stad Antwerpen koesteren.”

​Voor het nieuwe M HKA wordt gestreefd naar een open, toegankelijk gebouw dat een breed publiek zal aanspreken en zich ten opzichte van de omgeving zal onderscheiden in hoogte en verschijningsvorm.

Nieuw herkenningspunt in stedelijk aanzicht

Het totale maximale bouwvolume van 100.000 m³ stemt overeen met de maximale draagkracht van de site.​
​Er wordt gekozen om het gebouw op te vatten als een sokkel en een toren. De maximale bouwhoogte van de toren -80 meter- kadert in de visie van de stad met betrekking tot hoogbouw. De toren kan opgevat worden als een herkenningspunt in het stedelijk aanzicht. De maximale bouwhoogte ligt in lijn met de hoogbouwcluster Nieuw Zuid. Een slanke toren is verplicht.

Tegelijkertijd wordt de eerste bouwlijn op de kaaien vandaag gekenmerkt door een uniforme gevelhoogte van de gebouwen op de kaaiweg. Om de visuele lijn gevormd door deze gevels langs de kaaiweg te behouden, moet de bouwhoogte van de sokkel in harmonie zijn met de gevelhoogte van de bouwblokken langs de kaaiweg.

Diensten in functie van het nieuwe museum

Behalve het museum zelf kunnen er gerelateerd ook kantoren en diensten in functie van het museum voorzien worden. Ook een museumcafé of restaurant of detailhandel in de vorm van een museumshop behoren tot de mogelijkheden. Deze functies kunnen enkele gerealiseerd worden als ze rechtstreeks gekoppeld zijn aan de hoofdfunctie.

Timing

De gemeenteraad zal het RUP in november 2024 voorlopig vaststellen waarna het openbaar onderzoek van 60 dagen start. De definitieve vaststelling van het RUP is voorzien in mei 2025.

Ondertussen zal de Vlaamse Gemeenschap verdergaan met het aanstellen van het bouwteam. Zo kan het ontwerp meteen afgestemd worden op de bepalingen van het nieuwe RUP. ​

Annick De Ridder - Schepen bevoegd voor haven, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en patrimonium en voorzitter van AG Vespa